Παράνομη διακίνηση μεταναστών - Αίτια - Αντιμετώπιση

Οι μετανάστες είναι πρόσωπα, που αναγκάζονται να μετοικήσουν από τη χώρα καταγωγής τους σε μία ξένη χώρα. Οι λόγοι αποδημίας τους οφείλονται συνήθως σε λόγους οικονομικούς ή προκειμένου να ξεφύγουν από πολιτικές διώξεις, παραβιάσεις
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απειλές απευθυνόμενες κατά της ζωή ή της σωματική τους ακεραιότητας, πόλεμο - εμφύλιες συγκρούσεις ή σε κάποιες περιπτώσεις λόγω φυσικών καταστροφών.2 Γενικά οι μετανάστες τείνουν να προέρχονται από μέτριο προς χαμηλό κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο και συνήθως έλκουν την καταγωγή τους από τις αστικές περιοχές των χωρών καταγωγής τους.
Η διάκριση ανάμεσα στις αιτίες, που ωθούν κάποιον να μεταναστεύσει δεν είναι πάντοτε εύκολο να διαγνωσθούν με σαφήνεια διότι τα όρια, που θέτει το διεθνές δίκαιο δεν αποτυπώνουν πάντοτε την πραγματικότητα, που βιώνουν οι μετανάστες καθότι γι’ αυτούς η μετανάστευση αποτελεί συχνά την έσχατη λύση επιβίωσης. Την επιτακτική ανάγκη των ανθρώπων αυτών και την μειονεκτική θέση στην οποία έχουν περιέλθει, εκμεταλλεύονται οι πολυεθνικές οργανωμένες συμμορίες, που πολλές φορές διαθέτουν «παρακλάδια» ή διασυνδέονται με άλλες ομάδες και αναλαμβάνουν τη στρατολόγηση και τη μεταφορά τους, έναντι βεβαίως ενός ικανού οικονομικού ανταλλάγματος.
Για τον ανωτέρω λόγο οι υποθέσεις διακίνησης μεταναστών εντάσσονται σε μια κατηγορία εγκλήματος, που αφενός μεν έχουν, ως χαρακτηριστικό την αυξανόμενη εκμετάλλευση αφετέρου δε, συνδέονται αιτιωδώς με τη βία καθώς και με σωρεία άλλων σοβαρών παραβιάσεων θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων των θυμάτων.
Ιδιαιτέρως ανησυχητικές διαστάσεις στην εποχή μας έχει λάβει η πλέον σκοτεινή και αδυσώπητη όψη της παράνομης διακίνησης μεταναστών, το σύγχρονο δουλεμπόριο, που έχει ως απώτερο στόχο της την πάσης φύσεως εκμετάλλευση του ανθρωπίνου
σώματος είτε αυτή είναι οικονομική, είτε σεξουαλική ή οποιουδήποτε άλλου είδους.
Τόσο οι παρανόμως διακινηθέντες μετανάστες, όσο και τα θύματα εμπορίας ανθρώπων αντιμετωπίζονται στις μέρες μας, ως res, που εκποιούνται στο βωμό του παράνομου κέρδους. Σαν αποτέλεσμα, η παράνομη διακίνηση μεταναστών πολύ συχνά συγχέεται με την εμπορία ανθρώπων με αποτέλεσμα οι συγκεκριμένοι όροι να χρησιμοποιούνται ως ταυτόσημοι, ενώ διαφέρουν σε βασικά σημεία και κατ’ ουσίαν αποτελούν δύο διαφορετικούς τύπους εγκλημάτων.
Η κύρια διαφορά τους αφορά το γεγονός, πως η εμπορία ανθρώπων, πέρα από την παράνομη μεταφορά του θύματος, αφορά και στην εν συνεχεία ποικιλότροπη εκμετάλλευσή του· την υποβίβασή του σε εμπορεύσιμο είδος .
Στην Ευρώπη, ένεκα της άνευ προηγουμένου μεταναστευτικής κρίσης αναπτύχθηκε ένα περίπλοκο, αδίστακτο και πολυεθνικό δίκτυο λαθρεμπορίας με όφελος δισεκατομμύρια ευρώ για τις εγκληματικές ομάδες. Μόνο για το έτος 2015, τα εμπλεκόμενα στη
διακίνηση μεταναστών εγκληματικά δίκτυα εκτιμάται ότι είχαν κύκλο εργασιών μεταξύ 3-6 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Όσον αφορά την Ελλάδα, η παράνομη διακίνηση μεταναστών αποτελεί την μεγαλύτερη παράνομη αγορά, εάν ληφθεί υπόψη, ο μεγάλος αριθμός των εμπλεκομένων (διακινητών, μεταναστών, κ.λπ.) «καθώς και η συχνότητα διάθεσης των παράνομων
υπηρεσιών, αφού η χώρα μας, ένεκα της γεωγραφικής της θέσης, αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου12 παράνομων αλλοδαπών στην Ευρώπη, οι οποίοι συνήθως έχουν ως απώτερο στόχο – προορισμό τις χώρες της Κεντρικής & Βόρειας Ευρώπης.»