Συναισθηματική Νοημοσύνη & Marketing Προϊόντων· Διερεύνηση του βαθμού και του τρόπου με τον οποίο η Συναισθηματική Νοημοσύνη επιδρά στην Καταναλωτική Συμπεριφορά

Στη σύγχρονη και απαιτητική αγορά προϊόντων, τα εργαλεία και οι τεχνικές της επιστήμης του Marketing, καλούνται να οχυρώσουν τις πωλήσεις των επιχειρήσεων απέναντι στην καταστροφική οικονομική και κοινωνική κρίση. Ως εκ τούτου το συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον σε συνδυασμό με την ευρεία παγκοσμιοποίηση των αγορών, φέρνει στην επικαιρότητα την αναγκαιότητα της μελέτης της καταναλωτικής συμπεριφοράς και ψυχολογίας, με πρωταγωνιστικό ρόλο την ικανοποίηση των καταναλωτών. Υπό το πρίσμα αυτής της συνεχούς αλλαγής λοιπόν, οι σύγχρονοι marketers καλούνται να επανατοποθετήσουν τις αρχές και τις καταναλωτικές συμπεριφορές που παρατηρούνται, μέσα από την διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους δρα η συναισθηματική νοημοσύνη των καταναλωτών στην συμπεριφορά τους.
Οι καταναλωτές καθημερινά επιλέγουν προϊόντα και πραγματοποιούν αγορές ώστε να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Εκτός από τα λογικά κίνητρα που τους οδηγούν στην πραγματοποίηση μιας αγοράς, υπάρχουν και τα συναισθηματικά κίνητρα, τα οποία επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ενεργούν οι καταναλωτές. Η Συναισθηματική Νοημοσύνη (Emotional Quotient), τα τελευταία χρόνια αποτελεί ένα θέμα ιθύνουσας σημασίας, καθώς με γνώμονα την αποτελεσματικότερη προσέγγιση του σύγχρονου πελάτη, μπορεί να αποτελέσει το βασικότερο εργαλείο για την επίτευξη των στόχων και των σκοπών των επιχειρήσεων.
Όπως προκύπτει από πλήθος ερευνών, η Συναισθηματική Νοημοσύνη επιδρά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στις επίτευξη των προσωπικών αλλά και συλλογικών στόχων από τη γενική νοημοσύνη του ανθρώπου. Έτσι, άτομα στα οποία παρατηρείται υψηλή Συναισθηματική Νοημοσύνη διαμορφώνουν καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις με τον περίγυρό τους και αποτελούν πηγή έμπνευσης και κινητοποίησης. Η Συναισθηματική Νοημοσύνη επηρεάζει και την αγοραστική μας συμπεριφορά και κατ’ επέκταση τη στρατηγική Marketing που επιλέγουν οι επιχειρήσεις για την προώθηση των προϊόντων τους. Σε μια εποχή όπου το καταναλωτικό καλάθι έχει πληθώρα επιλογών, οι marketers οφείλουν να υπενθυμίζουν στους δυνητικούς αγοραστές τους να προτιμήσουν το προϊόν τους, τοποθετώντας μέσα στο μυαλό τους
την εικόνα που θα τους ωθήσει να το αγοράσουν.
Κύριος σκοπός της εργασίας αυτής αποτελεί η διερεύνηση της έννοιας της Συναισθηματικής Νοημοσύνης καθώς και της Καταναλωτικής Συμπεριφοράς καθώς και η συσχέτιση μεταξύ τους. Βασικός στόχος αποτελεί η ανάδειξη χρήσιμων και αξιόπιστων συμπερασμάτων σχετικά με την επίδραση της γνώσης της συναισθηματικής νοημοσύνης των καταναλωτών από τις επιχειρήσεις, προκειμένου αυτές να είναι σε θέση να διαμορφώνουν κατάλληλα τις τεχνικές και τα εργαλεία marketing που χρησιμοποιούν.
Προς αυτή την κατεύθυνση, διερευνώνται οι έννοιες της Συναισθηματικής Νοημοσύνης και της Καταναλωτικής Συμπεριφοράς, με στόχο την ανάδειξη χρήσιμων και αξιόπιστων συμπερασμάτων σχετικά με την επίδραση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης των καταναλωτών από τις επιχειρήσεις, ώστε αυτές να είναι σε θέση να διαμορφώνουν κατάλληλα τις τεχνικές και τα εργαλεία marketing που χρησιμοποιούν. Επιπρόσθετα, η παρούσα μελέτη, αποσκοπεί στην βελτίωση των τεχνικών marketing που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις.
Τα συμπεράσματα της μελέτης στηρίζονται σε μια διεξοδική ανασκόπηση της πρόσφατης βιβλιογραφίας, όσο και σε μια εμπεριστατωμένη έρευνα των καταναλωτών στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, επιβεβαιώθηκε το γεγονός ότι οι καταναλωτές παρουσιάζουν σε γενικές γραμμές αρκετά υψηλόβαθμό Συναισθηματικής Νοημοσύνης, με την συναισθηματικότητα να εμφανίζει τα υψηλότερα επίπεδα. Ταυτόχρονα, βρέθηκε πως η πλειοψηφία των καταναλωτών πραγματοποιεί τις αγορές του από πολυκαταστήματα, και ακολουθούν όσοι τις πραγματοποιούν από το διαδίκτυο, και πως μεγαλύτερη επιρροή στην επιλογή προϊόντων ή υπηρεσιών έχουν οι φίλοι και ακολουθούν η οικογένεια και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
Πρέπει ακόμη να σημειωθεί πως οι περισσότεροι απάντησαν ότι θα δοκίμαζαν ένα νέο προϊόν επειδή παρακολούθησε τη διαφήμισή του, ενώ το σημαντικότερο χαρακτηριστικό στην επιλογή ενός προϊόντος είναι η ποιότητα και ακολουθούν η διαφήμιση και η διανομή. Αντιθέτως τη μικρότερη επιρροή στην επιλογή ενός προϊόντος έχει η λειτουργικότητά του. Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα της παρούσας μελέτης είναι το γεγονός ότι η συναισθηματική νοημοσύνη βρέθηκε να σχετίζεται
θετικά με όλες τις υπο-διαστάσεις. Ειδικότερα, όσο υψηλότερη είναι η ευεξία, ο αυτοέλεγχος του ατόμου, η συναισθηματικότητα και η κοινωνικότητα του ατόμου τόσο υψηλότερη η συναισθηματική νοημοσύνη του.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ακόμη πως υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών σε σχέση με τα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης έναντι των ανδρών. Ακόμα, βρέθηκε αρνητική στατιστικά σημαντική συσχέτιση της ηλικίας με την ευεξία, επομένως όσο μεγαλύτερη ηλικία των ερωτώμενων, τόσο χαμηλότερη η ευεξία τους, ενώ δεν βρέθηκε συσχέτιση με της ηλικίας με τη συναισθηματική νοημοσύνη. Τέλος, αναφορικά με τη σχέση της συναισθηματικής νοημοσύνης με την καταναλωτική συμπεριφορά βρέθηκε πως ο συνηθισμένος τόπος αγοράς διαφέρει σε σχέση με τα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης.