Education Sciences: Special and Inclusive Education (M.A.) / Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση (M.A.)

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει τις στάσεις και αντιλήψεις των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του δήμου Αλμωπίας ως προς την εφαρμογή της βιωματικής μάθησης σε μαθητές με δυσλεξία. Για την διερεύνηση του παραπάνω σκοπού επιλέχθηκε η ποιοτική έρευνα ως η καταλληλότερη. Αρχικά, διεξήχθησαν 15 ημιδομημένες συνεντεύξεις σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Αλμωπίας. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε κωδικοποίηση και ανάλυση των αποτελεσμάτων. Από τα δεδομένα της έρευνας διαφάνηκε ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν διαμορφώσει θετική στάση αναφορικά με την εφαρμογή βιωματικής μάθησης σε μαθητές με δυσλεξία. Επιπλέον, οι ίδιοι αναγνωρίζουν τα οφέλη της βιωματικής μάθησης, τόσο στους ίδιους όσο και στους μαθητές. Ακόμη, οι συμμετέχοντες παραδέχονται τη θετική επίδραση που έχει η βιωματική μέθοδος στη συνεργασία των ίδιων με τους γονείς των μαθητών αλλά και στο άνοιγμα του σχολείου προς την κοινωνία. Επιπροσθέτως, τα εμπόδια τα οποία αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί αφορούν κυρίως την ανεπαρκή επιμόρφωση που έχουν οι ίδιοι, την έλλειψη υλικοτεχνικού εξοπλισμού αλλά και τον περιορισμένο διδακτικό χρόνο.

Ένα σημαντικό φαινόμενο που διατηρείται στην σύγχρονη κοινωνία είναι ο σχολικός εκφοβισμός στα παιδιά με αναπηρία. Το συγκεκριμένο ζήτημα δυσχεραίνει το σχολικό περιβάλλον ανεξαρτήτου βαθμίδας. Ακόμη, υπάρχουν ποικίλες μορφές που μπορεί να συναντηθεί και να εκδηλωθεί. Σημαντικοί προάγοντες στην έξαρση του φαινομένου αποτελούν το φύλο και η ηλικία των παιδιών. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθούν οι μορφές του εκφοβισμού που ασκούνται σε παιδιά με αναπηρία που φοιτούν στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και οι επιπτώσεις για τα παιδιά που υφίστανται εκφοβισμό. Αρχικά, η παρούσα διπλωματική μελέτη παρουσιάζει το θεωρητικό πλαίσιο γύρω από το θέμα του σχολικού εκφοβισμού με τα παιδιά με αναπηρία και στη συνέχεια περιλαμβάνεται μια ερευνητική διαδικασία επί αυτού του θέματος. Για τους σκοπούς της έρευνας, χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική προσέγγιση με συνεντεύξεις από 8 γονείς (παιδιών με αναπηρία) και 8 εκπαιδευτικούς (γενικής και ειδικής αγωγής) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Από την έρευνα προέκυψε ότι όλα τα παιδιά με αναπηρία είχαν μια τουλάχιστον εμπειρία πάνω σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Επίσης, τα αποτελέσματα της έρευνα βρίσκονταν σε αντιστοιχία σε σχέση με τα ευρήματα της επιστημονικής βιβλιογραφίας. Μέσα από την έρευνα διερευνήθηκαν οι μορφές που υφίστανται τα παιδιά και αν επηρεάζει το φύλο και ηλικία στη μείωση ή στην αύξηση του φαινομένου. Επιπλέον, εντοπίστηκαν οι επιπτώσεις που έχει ο σχολικός εκφοβισμός στην ψυχική υγειά των παιδιών και αναφέρθηκαν οι τρόποι αντιμετώπισης των περιστατικών από τους εκπαιδευτικούς και από τους γονείς. Τέλος, σχολιάστηκε από τις δυο ομάδες των συμμετεχόντων, ο τρόπος αντιμετώπισης των εκπαιδευτικών σε περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού από τους εκπαιδευτικούς.

H παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη χαρισματικότητα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εμπειρίες και τα βιώματα των εκπαιδευτικών, των γονέων, των χαρισματικών μαθητών και αποφοίτων του νομού Θεσσαλονίκης. Η έρευνα είναι ποιοτική μέσω της ημιδομημένης συνέντευξης για την επίτευξη της εις βάθους μελέτης της χαρισματικότητας και οι απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις ερμηνεύτηκαν μέσω της ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου, συγκρίθηκαν με την υπάρχουσα βιβλιογραφία και προτάθηκαν οι μελλοντικές εισηγήσεις. Τα κύρια ευρήματα είναι ότι τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς επιθυμούν να λάβουν περαιτέρω ενημέρωση και επιμόρφωση για τη χαρισματικότητα, ώστε να μπορέσουν να σχηματίσουν μια ολιστική εικόνα για αυτήν. Οι χαρισματικοί μαθητές και απόφοιτοι εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και τη λύπη τους που οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να τους παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα και ερεθίσματα.

Σε μια εποχή που η λέξη προσβασιμότητα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες έννοιες, έχει σημασία να αναδειχθεί η αναγκαιότητα της εκπαίδευσης στα άτομα με αναπηρία με σκοπό την επαγγελματική τους αποκατάσταση και κατ’ επέκταση την ανεξαρτησία τους και την ένταξή στο κοινωνικό σύνολο. Γι’ αυτό τον λόγο πραγματοποιήθηκε μια ποσοτική έρευνα σε μια προσπάθειά της ερευνήτριας, να κατανοηθούν τα εμπόδια με τα οποία ήρθαν αντιμέτωπα τα άτομα με αναπηρία κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους, οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας και κατά πόσο η εκπαίδευση που έλαβαν τους βοήθησε, ώστε να αποκατασταθούν επαγγελματικά. Το κύριο ερευνητικό εργαλείο ήταν ένα δομημένο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπληρώθηκε από 83 άτομα με αναπηρία, 43 άντρες και 40 γυναίκες. Μερικοί από αυτούς ήταν άνεργοι και κάποιοι ήταν εργαζόμενοι από την περιφέρεια της Αττικής. Η θεματική και κριτική ανάλυση των δεδομένων φανερώνει ότι τα άτομα με αναπηρία θεωρούν ότι αφενός το περιβάλλον του σχολείου ήταν φιλικό, αλλά αφετέρου η διαδικασία της εκπαίδευσης (μερικώς καταρτισμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, μη στοχευμένο Αναλυτικό Πρόγραμμα κ.α.) κατά το πλείστο τούς δημιούργησε εμπόδια τόσο στην κοινωνική όσο και στην επαγγελματική τους ανάπτυξη. Πιο αναλυτικά, οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα δεν ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες τους, με αποτέλεσμα οι φραγμοί στην πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε ισότιμη εκπαίδευση να λειτουργούν ανασταλτικά ως προς την κοινωνική και επαγγελματική τους εξέλιξη. Όπως προκύπτει, είναι απαραίτητο να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να πραγματοποιηθούν καίριες αλλαγές στην εκπαιδευτική διαδικασία με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία στον εργασιακό χώρο.