Education Sciences: Special and Inclusive Education (M.A.) / Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση (M.A.)

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τις αντιλήψεις και τις πρακτικές των εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη συμμετοχή και λειτουργία μαθητών με συναισθηματικές- συμπεριφορικές διαταραχές (ΣΣΔ) στη γενική τάξη και τα τμήματα ένταξης και τις δυσκολίες ενσωμάτωσης της συγκεκριμένης ομάδας μαθητών. Για το λόγο αυτό πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα σε δείγμα εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Νομού Χανίων (Ν =110). Το ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε είναι ένα ερωτηματολόγιο με κλίμακες αυτό-αναφοράς και ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, βασισμένο στο «Teacher Classroom Management Strategies Questionnaire» καθώς και στα δεδομένα ερευνών, για την ολοκλήρωση του οποίου δενεργήθηκε μια σύντομη πιλοτική διερεύνηση. Η επεξεργασία των δεδομένων από τα ερωτηματολόγια πραγματοποιήθηκε με το SPSS πρόγραμμα και απλή ποιοτική ανάλυση με πλάγια ομαδοποίηση για τα ανοιχτά τύπου ερωτήματα. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως οι εκπαιδευτικοί δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θεωρούν πως είναι επιμορφωμένοι αλλά όχι επαρκώς ώστε να αντιμετωπίσουν και να διαχειρστούν τους μαθητές με ΣΣΔ. Επιπλέον, η είκονα των μαθητών με ΣΣΔ δεν είναι ξεκάθαρη στους εκπαιδευτικούς αφού αδυνατούν να κατανοήσουν πλήρως τις δυσκολίες και τα προβλήματά τους, υιοθετούν όμως μια θετική αντίληψη για τους έφηβους με ΣΣΔ. Το μεγαλύτερο μέρος των ερωτηθέντων έκρινε απαραίτητη τη λειτουργία των τμημάτων ένταξης για την ενσωμάτωση των εφήβων με ΣΣΔ στο γενικό πλαίσιο του σχολείου. Ένα ακόμα σημαντικό εύρυμα είναι πως η στάση των συμμαθητών προς τα παιδιά με ΣΣΔ ποικίλλει, άλλοτε τα αποδέχονται και άλλοτε τα απορρίπτουν. Επίσης, οι μαθητές με ΣΣΔ φαίνεται να δυσκολεύονται στο να ελέγξουν τον εαυτό τους και αντιδρούν επιθετικά στους εκπαιδευτικούς και τους συμμαθητές. Οι εκπαιδευτικοί που έχουν γενική επιμόρφωση, έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια ειδικής αγωγής και έχουν εμπειρία στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση εφαρμόζουν θετικές – αποτελεσματικές πρακτικές προσέγγισης των μαθητών με ΣΣΔ. Επιπρόσθετα, οι εκπαιδευτικοί της ειδικής αγωγής ή εκπαιδευτικοί με επιπλέονεπιμόρφωση, πέρα της βασικής, επικοινωνούν και βρίσκονται σε επαφή με την οικογένεια συχνότερα από ότι οι εκπαιδευτικοί γενικής αγωγής και χωρίς επιμόρφωση. Τέλος, οι όλοι οι εκπαιδευτικοί τίθενται υπέρ της εφαρμογής θετικών πρακτικών τόσο στη σχολική τάξη όσο και έξω από αυτή. Λέξεις –κλειδιά: συναισθηματικές – συμπεριφορικές διαταραχές (ΣΣΔ), αντιλήψεις εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας, πρακτικές ένταξης

Η παρούσα εργασία διερευνά τις απόψεις των εκπαιδευτικών προσχολικής αγωγής (0-3 ετών) που εργάζονται σε ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς στην Μάλτα, σχετικά με τη συνεργασία τους με τις οικογένειες παιδιών με Αναπηρίες. Πιο συγκεκριμένα, μελετά τους τρόπους βελτίωσης της επικοινωνίας και τρόπους συνεργασίας με τις οικογένειες παιδιών με αναπηρίες. Επιπλέον, διερευνά τις απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τα οφέλη που προκύπτουν από την εν λόγω συνεργασία και τέλος, οι δυσκολίες που συναντώνται στη συνεργασία μεταξύ σχολείου και γονιών παιδιών με αναπηρίες. Προκειμένου να διερευνηθεί το παραπάνω θέμα χρησιμοποιήθηκε ως ερευνητικό εργαλείο η ημι-δομημένη συνέντευξη. Στην έρευνα συμμετείχαν είκοσι (20) εκπαιδευτικοί ηγετικών θέσεων λόγω των εκπαιδευτικών πολιτικών των συγκεκριμένων σχολείων που συμμετείχαν στη μελέτη, εφόσον πρώτα οι managers και έπειτα οι coordinators είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση, επικοινωνία και γενικότερα την ανατροφοδότηση με τους γονείς. Μέσω της ανάλυσης των δεδομένων των ημι δομημένων συνεντεύξεων, επιχειρήθηκε να εξετασθούν τα ερευνητικά ερωτήματα, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, εις βάθος. Αναφορικά με την επικοινωνία, όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η βελτίωσή της αποτελεί εφόδιο για τη συνεργασία των δύο πλευρών ενώ το 22% των εκπαιδευτικών ανέφερε ότι η καθημερινή επαφή με τους γονείς πραγματοποιείται καθώς αυτοί αφήνουν και παραλαμβάνουν τα παιδιά τους από τον παιδικό σταθμό, μέσω τηλεφώνου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και βιβλίου επικοινωνίας. Ωστόσο, πάνω από το 50% των εκπαιδευτικών ισχυρίστηκε ότι η συνεργασία επιτυγχάνεται όταν υπάρχει καλή σχέση μεταξύ των δύο πλευρών. Επιπλέον, αρκετοί εκπαιδευτικοί εξέφρασαν την ανάγκη να συνεργάζονται και με τους ειδικούς επαγγελματίες όπως επίσης να εκπαιδευτούν σε θέματα ειδικής αγωγής και συμβουλευτικής γονέων ώστε να είναι ικανοί να προσεγγίζουν τους γονείς με τον πλέον σωστό τρόπο, να βοηθούν τα παιδιά με Αναπηρίες και να τα στηρίζουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επιπρόσθετα, σημαντικό εύρημα της παρούσας έρευνας ήταν το γεγονός ότι όλες οι εκπαιδευτικοί δήλωσαν πρόθυμες να μοιράζονται τις πρακτικές και μεθόδους που εφαρμόζονται στο σχολείο για τη διατήρηση της ρουτίνας στα δύο κύρια περιβάλλοντα που τα παιδιά μεγαλώνουν. Σύμφωνα με αυτές, σημαντικό είναι επίσης και το αντίστροφο. Αναφορικά με τη στάση των γονέων ως προς τη συνεργασία τους με το σχολείο, οι συμμετέχοντες διέκριναν δύο κατηγορίες: α) τους γονείς που αποδέχονται ότι το παιδί τους χρειάζεται βοήθεια και συνεργάζονται με αποτέλεσμα την ολιστική του βελτίωση και β) τους γονείς σε άρνηση οι οποίοι δεν επιθυμούν την επικοινωνία με το σχολείο, προκαλώντας προβλήματα στη συνεργασία και μειονεκτήματα στην ολιστική ανάπτυξη και πρόοδο του παιδιού. Επίσης, όλοι οι εκπαιδευτικοί παραδέχτηκαν τα οφέλη που προκύπτουν από την εν λόγω συνεργασία αφού όσο καλύτερα καταλαβαίνουν τις ανάγκες των παιδιών τόσο καλύτερα μπορούν να τα υποστηρίξουν συμβάλλοντας στην βελτίωση και πρόοδό τους. Τέλος, το 44% των συμμετεχόντων ισχυρίστηκαν ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν είναι οι γονείς σε άρνηση δηλαδή, οι γονείς που δεν παραδέχονται ότι το παιδί τους χρειάζεται υποστήριξη και βοήθεια από ειδικούς επαγγελματίες. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι πολύ εκπαιδευτικοί θεώρησαν τους εαυτούς τους υπεύθυνους για την αρνητική στάση των γονέων και την έλλειψη εμπιστοσύνης.

Η διαφοροποιημένη διδασκαλία αποτελεί μια εναλλακτική παιδαγωγική πρακτική και φιλοσοφία για την υλοποίηση της αρχής της ισότητας στην ποιοτική εκπαίδευση. Στην έρευνα αυτή διερευνάται πως επιδρά το επίπεδο κατάρτισης και η στάση των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην πιστότητα υλοποίησης της διαφο ροποιημένης διδασκαλίας καθώς και την επίδραση της επιτυχούς εφαρμογής της, στην ψυχοκοινωνική και ακαδημαϊκή εξέλιξη των μαθητών. Στην μελέτη συμμετείχαν τρεις έμπειροι εκπαιδευτικοί χωρίς ακαδημαϊκή κατάρτιση διαφοροποιημένης διδασκαλίας, καθώς και άλλοι πέντε διαφορετικού επιπέδου κατάρτισης μέσω πανεπιστημιακών σπουδών. Επίσης πέντε γονείς τρεις από τους οποίους έχουν λάβει για το παιδί τους αξιολόγηση από Κέντρο Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής & Υποστήριξης, βάση της οποίας χρήζουν ανάγκης ειδικής αγωγής στα πλαίσια της ενιαίας εκπαίδευσης. Η ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν μέσω συνεντεύξεων, με πρωτόκολλο ημιδομημένων ερωτήσεων έδειξε πως η πανεπιστημιακή κατάρτιση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την πιστότητα και αποδοτικότητα της υλοποίηση της επηρεάζοντας καταλυτικά την στάση του εκπαιδευτικού απέναντι στην εφαρμογή της και την έννοια της συνεκπαίδευσης. Η κινητοποίηση των φορέων για την επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών με στόχο την απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων διαφοροποιημένης διδασκαλίας παράλληλα με την ουσιαστική κατανόηση της φιλοσοφίας της, θα συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη της ουσιαστικής συνεκπαίδευσης στα πλαίσια της κοινωνικής δικαιοσύνης στις έντονα ανομοιογενείς τάξεις σήμερα. Συγχρόνως, θα πρέπει να υπάρξουν συστήματα επαγγελματικής λογοδοσίας έτσι ώστε οι αρχές της διαφοροποιημένης διδασκαλίας να ενσωματωθούν στην παιδαγωγική πράξη.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνήσει τις στάσεις και αντιλήψεις των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του δήμου Αλμωπίας ως προς την εφαρμογή της βιωματικής μάθησης σε μαθητές με δυσλεξία. Για την διερεύνηση του παραπάνω σκοπού επιλέχθηκε η ποιοτική έρευνα ως η καταλληλότερη. Αρχικά, διεξήχθησαν 15 ημιδομημένες συνεντεύξεις σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Αλμωπίας. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε κωδικοποίηση και ανάλυση των αποτελεσμάτων. Από τα δεδομένα της έρευνας διαφάνηκε ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν διαμορφώσει θετική στάση αναφορικά με την εφαρμογή βιωματικής μάθησης σε μαθητές με δυσλεξία. Επιπλέον, οι ίδιοι αναγνωρίζουν τα οφέλη της βιωματικής μάθησης, τόσο στους ίδιους όσο και στους μαθητές. Ακόμη, οι συμμετέχοντες παραδέχονται τη θετική επίδραση που έχει η βιωματική μέθοδος στη συνεργασία των ίδιων με τους γονείς των μαθητών αλλά και στο άνοιγμα του σχολείου προς την κοινωνία. Επιπροσθέτως, τα εμπόδια τα οποία αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί αφορούν κυρίως την ανεπαρκή επιμόρφωση που έχουν οι ίδιοι, την έλλειψη υλικοτεχνικού εξοπλισμού αλλά και τον περιορισμένο διδακτικό χρόνο.

Στην παρούσα ποιοτική έρευνα διερευνώνται οι απόψεις και οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τη διαφοροποίηση ως τρόπο διδασκαλίας που ανταποκρίνεται στη μαθητική διαφορετικότητα, στο μάθημα των Αγγλικών του δημοτικού, στο κυπριακό σχολικό πλαίσιο. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η ημι-δομημένη συνέντευξη από δείγμα 15 εκπαιδευτικών. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη Θεματική Ανάλυση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί παρερμηνεύουν τον όρο διαφοροποιημένη διδασκαλία και προχωρούν στην περιστασιακή και αποσπασματική εφαρμογή της. Ακόμα, ότι οι παράγοντες που είχαν μεγαλύτερη επίδραση στην οργάνωση και εφαρμογή της ήταν οι θεσμικοί.

Ένα σημαντικό φαινόμενο που διατηρείται στην σύγχρονη κοινωνία είναι ο σχολικός εκφοβισμός στα παιδιά με αναπηρία. Το συγκεκριμένο ζήτημα δυσχεραίνει το σχολικό περιβάλλον ανεξαρτήτου βαθμίδας. Ακόμη, υπάρχουν ποικίλες μορφές που μπορεί να συναντηθεί και να εκδηλωθεί. Σημαντικοί προάγοντες στην έξαρση του φαινομένου αποτελούν το φύλο και η ηλικία των παιδιών. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθούν οι μορφές του εκφοβισμού που ασκούνται σε παιδιά με αναπηρία που φοιτούν στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και οι επιπτώσεις για τα παιδιά που υφίστανται εκφοβισμό. Αρχικά, η παρούσα διπλωματική μελέτη παρουσιάζει το θεωρητικό πλαίσιο γύρω από το θέμα του σχολικού εκφοβισμού με τα παιδιά με αναπηρία και στη συνέχεια περιλαμβάνεται μια ερευνητική διαδικασία επί αυτού του θέματος. Για τους σκοπούς της έρευνας, χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική προσέγγιση με συνεντεύξεις από 8 γονείς (παιδιών με αναπηρία) και 8 εκπαιδευτικούς (γενικής και ειδικής αγωγής) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Από την έρευνα προέκυψε ότι όλα τα παιδιά με αναπηρία είχαν μια τουλάχιστον εμπειρία πάνω σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Επίσης, τα αποτελέσματα της έρευνα βρίσκονταν σε αντιστοιχία σε σχέση με τα ευρήματα της επιστημονικής βιβλιογραφίας. Μέσα από την έρευνα διερευνήθηκαν οι μορφές που υφίστανται τα παιδιά και αν επηρεάζει το φύλο και ηλικία στη μείωση ή στην αύξηση του φαινομένου. Επιπλέον, εντοπίστηκαν οι επιπτώσεις που έχει ο σχολικός εκφοβισμός στην ψυχική υγειά των παιδιών και αναφέρθηκαν οι τρόποι αντιμετώπισης των περιστατικών από τους εκπαιδευτικούς και από τους γονείς. Τέλος, σχολιάστηκε από τις δυο ομάδες των συμμετεχόντων, ο τρόπος αντιμετώπισης των εκπαιδευτικών σε περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού από τους εκπαιδευτικούς.

Σύμφωνα με τη θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης οι ορισμοί και τα νοήματα είναι μέρη μιας δυναμικής διαδικασίας παραγωγής και όχι μια αντικειμενικά αμετάβλητη πληροφορία. Στο πλαίσιο αυτό η αναπηρία ως αλληλεπιδραστική δεν συμβολίζει μία a priori κατάσταση, αλλά, είναι μεταβαλλόμενη όσο αλλάζει ο τρόπος σκέψης μας γι’ αυτήν. Ο τρόπος που μετασχηματίζεται σε «κοινωνική κατασκευή είναι πολύτροπος. Μία από τις μορφές απεικόνισης είναι η λογοτεχνία. Το σύγχρονο παραμύθι ως είδος λογοτεχνικού κειμένου μπορεί να αποτελέσει ένα «κοινωνικό αντικείμενο αναφοράς» -αντί του παραδοσιακού «κατόπτρου» της εικόνας της πραγματικότητας- με την έννοια ότι λαμβάνει υπόψη του το ενεργό ενδιαφέρον του συγγραφέα να κατανοήσει την κοινωνία του. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των αναπαραστάσεων της αναπηρίας ανηλίκων και ενηλίκων στο σύγχρονο βιβλίο για παιδιά (5-12 ετών) στην Ελλάδα. Για τους σκοπούς της εργασίας μας αναλύθηκαν είκοσι δύο βιβλία για παιδιά, μέσω του συνδυασμού της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου (Fairclough) και της Ποιοτικής Ανάλυσης Περιεχομένου (Marying). Όλη η εργασία υιοθετεί τις αρχές της Ποιοτικής Έρευνας και το Ερμηνευτικό Παράδειγμα. Στα ευρήματα της ανάλυσής μας περιλαμβάνονται οι τρόποι με τους οποίους αναπαρίσταται η αναπηρία μέσα από ποιοτικά χαρακτηριστικά (είδη αναπηρίας, στερεότυπα, σχέσεις αλληλεπίδρασης, κοινωνική πολιτική). Στα συμπεράσματά μας καταλήγουμε ότι η σύγχρονη λογοτεχνική αφήγηση ενστερνίζεται τη θεωρία του κοινωνικού μοντέλου περί αναπηρίας, κατά το οποίο (η αναπηρία) αποτελεί μια πολιτισμική κατασκευή στην οποία η κυρίαρχη κουλτούρα φυσικοποιεί το δικό της σύστημα αξιών δημιουργώντας συνεπώς συνθήκες απομόνωσης και στιγματισμού.

Στην παρούσα ερευνητική μελέτη επιδιώκεται η αποτύπωση της βαρύτητας που δίνουν οι εκπαιδευτικοί, που υπηρετούν σε Γενικά Δημοτικά Σχολεία του Νομού Δωδεκανήσου, στην αξιοποίηση των Τεχνών, προκειμένου να παρακινήσουν, να ενεργοποιήσουν και να υποστηρίξουν παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, στη μαθησιακή διαδικασία. Παράλληλα, επιδιώχθηκε η αποτύπωση του βαθμού εμπλοκής των Τεχνών στη σχολική καθημερινότητα, ως μέσου ισότιμης συνεκπαίδευσης των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες στην ενιαία τάξη. Σκοπός της έρευνας υπήρξε η αποτύπωση των σχετικών απόψεων των εκπαιδευτικών του δείγματος, αλλά και οι ανάγκες για επιμόρφωση πάνω σε μεθόδους διδασκαλίας, μέσω των Τεχνών. Τόσο η διεθνής σχετική βιβλιογραφία, όσο και αντίστοιχες μελέτες στην Ελλάδα καταδεικνύουν πως η ενσωμάτωση της Τέχνης στην εκπαίδευση, σχετίζεται με βελτίωση της μαθησιακής εικόνας και ανταπόκρισης μαθητών, με ή χωρίς Μαθησιακές Δυσκολίες. Η παρούσα έρευνα διενεργήθηκε ακολουθώντας την ποσοτική μέθοδο. Εργαλείο συλλογής των δεδομένων ήταν το ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, ενώ το συνολικό δείγμα αποτέλεσαν 120 εκπαιδευτικοί. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας, καταδεικνύουν πως οι γνώσεις των εκπαιδευτικών του δείγματος σε μεθόδους αξιοποίησης της τέχνης στη διδασκαλία παιδιών με ΜΔ και μη, είναι περιορισμένου εύρους, τόσο σε σχέση με τα είδη των Τεχνών, όσο και σε σχέση με τις κατάλληλες μεθόδους αξιοποίησής τους. Επιπρόσθετα, προκύπτει το συμπέρασμα πως ο βαθμός στον οποίο οι εκπαιδευτικοί του δείγματος αξιοποιούν τις μεθόδους που γνωρίζουν, για την υποστήριξη μαθητών με ΜΔ, στο πλαίσιο της ενιαίας τάξης, σχετίζεται τόσο με τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες τους πάνω στις Τέχνες όσο και με το επίπεδο κατάρτισής τους στον τομέα των Μαθησιακών Δυσκολιών. Επιπλέον, αναδεικνύονται οι ανάγκες για επιμόρφωση τόσο στον τομέα της διαχείρισης μαθητών με ΜΔ, όσο και στη θεματική της αξιοποίησης των Τεχνών ως μεθόδου υποστήριξης των παιδιών με ΜΔ και μη, στο πλαίσιο της σχολικής τάξης.

H παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη χαρισματικότητα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις εμπειρίες και τα βιώματα των εκπαιδευτικών, των γονέων, των χαρισματικών μαθητών και αποφοίτων του νομού Θεσσαλονίκης. Η έρευνα είναι ποιοτική μέσω της ημιδομημένης συνέντευξης για την επίτευξη της εις βάθους μελέτης της χαρισματικότητας και οι απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις ερμηνεύτηκαν μέσω της ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου, συγκρίθηκαν με την υπάρχουσα βιβλιογραφία και προτάθηκαν οι μελλοντικές εισηγήσεις. Τα κύρια ευρήματα είναι ότι τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς επιθυμούν να λάβουν περαιτέρω ενημέρωση και επιμόρφωση για τη χαρισματικότητα, ώστε να μπορέσουν να σχηματίσουν μια ολιστική εικόνα για αυτήν. Οι χαρισματικοί μαθητές και απόφοιτοι εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και τη λύπη τους που οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να τους παρέχουν τα κατάλληλα κίνητρα και ερεθίσματα.

Αναγνωρίζοντας την επίδραση της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας στην παραγωγή εκπαιδευτικής Πολιτικής, σκοπός της εργασίας είναι να διερευνηθεί αν στα ελληνικά έγγραφα εκπαιδευτικής Πολιτικής που αφορούν στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία κυριαρχούν οι νεοφιλελεύθεροι ή οι σοσιαλφιλελεύθεροι Λόγοι (discourses). Καθώς οι νεοφιλελεύθεροι Λόγοι των υπερεθνικών οργανισμών αναμειγνύονται με τους εσωτερικούς Λόγους των εθνικών κρατών, επιχειρείται να διαπιστωθεί αν τα έγγραφα αυτά έχουν επηρεαστεί από την επιχειρηματολογία και τη δράση των οργανισμών, δηλαδή αν παρατηρείται μεταφορά/ δανεισμός Πολιτικής η οποία έχει επιζήμιες επιπτώσεις για το δικαίωμα των μαθητών με αναπηρίες να λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση. Θέλουμε λοιπόν να διαπιστώσουμε πώς νοείται η αναπηρία και τι προβάλλεται ως σκοπός της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρίες στην Ελλάδα. Για την ανάλυση των εγγράφων χρησιμοποιήθηκε μια εκλεκτική μεθόδος που συνδυάζει διαφορετικές προσεγγίσεις της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου, με κύρια βάση τη διαλεκτική-συσχετιστική προσέγγιση του Fairclough (2015). Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι: 1) Τα ελληνικά έγγραφα εκπαιδευτικής Πολιτικής έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τρεις υπερεθνικούς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών), διότι σε αυτά τονίζεται έντονα ότι το ελληνικό κράτος τηρεί τις δεσμεύσεις του έναντι αυτών και έχει ήδη πετύχει τους τεθειμένους στόχους. 2) Οι νεοφιλελεύθεροι Λόγοι αναμειγνύονται με τους σοσιαλφιλελεύθερους έτσι που να μην διαφαίνεται αν κυριαρχούν ολοκληρωτικά οι μεν ή οι δε. 3) Οι προβαλλόμενοι στόχοι της εκπαίδευσης των μαθητών με αναπηρία εστιάζονται στην παραγωγή «ποιοτικού ανθρώπινου κεφαλαίου» και παράλληλα στηνπαραγωγή ανθρώπινων υποκειμενικοτήτων που απολαμβάνουν τα οφέλη της κοινωνικής συμμετοχής.

Η παρούσα εργασία αποτελείται από πέντε κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αφορά το θεωρητικό μέρος το οποίο στηρίζεται στην πρόσφατη βιβλιογραφική ανασκόπηση. Αρχικά ξεκαθαρίζει τον όρο της αναπηρίας ο οποίος φαίνεται να μην είναι ξεκάθαρος από τη πλευρά της πολιτείας και της ευρύτερης κοινωνίας. Αργότερα, συζητά ένα πλήθος θεωρητικών εργαλείων αλλά και προσεγγίσεων του χώρου της εκπαίδευσης και της ευρύτερης ζωής των ατόμων με αναπηρία. Το δεύτερο είναι το κεφάλαιο της Μεθοδολογίας όπου αναλύεται σε ενότητες η ποιοτική προσέγγιση και οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν. Παρουσιάζει τον πίνακα της κωδικοποίησης ο οποίος δείχνει τις θεματικές και τους κώδικες που προέκυψαν από τις συνεντεύξεις. Στο τρίτο κεφαλαίο καταγράφονται και ερμηνεύονται τα αναδυόμενα αποτελέσματα και ευρήματα της ανάλυσης των δεδομένων μέσα από τις φωνές και τις απόψεις των συνεντευξιαζόμενων γονέων ως αυτούσιες μαρτυρίες. Επίσης το τρίτο κεφάλαιο σχολιάζει και τεκμηριώνει κριτικά την παρούσα κατάσταση δίνοντας έμφαση στα ζητήματα που εκκρεμούν στον χώρο της Μέσης εκπαίδευσης και της δημόσιας σφαίρας για τα άτομα με εγκεφαλική παράλυση. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται μια σύντομη συζήτηση η οποία αφενός αφορά τις αναφυόμενες πολιτικές διαστάσεις που σχετίζονται με τον ερευνητικό σκοπό και αφετέρου με τις σχετικές θεωρίες. Τέλος, το πέμπτο κεφάλαιο συμπεριλαμβάνει τα συμπεράσματα και οι εισηγήσεις. Στα συμπεράσματα απαντήθηκαν τα ερευνητικά ερωτήματα και στις εισηγήσεις πρόβαλε η ανάγκη για αλλαγή και βελτίωση του υφιστάμενου εκπαιδευτικού συστήματος και της ευρύτερης αναπηρικής πολιτικής όσον αφορά τους νέους και τις νεανίδες με εγκεφαλική παράλυση.

Σε μια εποχή που η λέξη προσβασιμότητα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες έννοιες, έχει σημασία να αναδειχθεί η αναγκαιότητα της εκπαίδευσης στα άτομα με αναπηρία με σκοπό την επαγγελματική τους αποκατάσταση και κατ’ επέκταση την ανεξαρτησία τους και την ένταξή στο κοινωνικό σύνολο. Γι’ αυτό τον λόγο πραγματοποιήθηκε μια ποσοτική έρευνα σε μια προσπάθειά της ερευνήτριας, να κατανοηθούν τα εμπόδια με τα οποία ήρθαν αντιμέτωπα τα άτομα με αναπηρία κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους, οποιασδήποτε εκπαιδευτικής βαθμίδας και κατά πόσο η εκπαίδευση που έλαβαν τους βοήθησε, ώστε να αποκατασταθούν επαγγελματικά. Το κύριο ερευνητικό εργαλείο ήταν ένα δομημένο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπληρώθηκε από 83 άτομα με αναπηρία, 43 άντρες και 40 γυναίκες. Μερικοί από αυτούς ήταν άνεργοι και κάποιοι ήταν εργαζόμενοι από την περιφέρεια της Αττικής. Η θεματική και κριτική ανάλυση των δεδομένων φανερώνει ότι τα άτομα με αναπηρία θεωρούν ότι αφενός το περιβάλλον του σχολείου ήταν φιλικό, αλλά αφετέρου η διαδικασία της εκπαίδευσης (μερικώς καταρτισμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, μη στοχευμένο Αναλυτικό Πρόγραμμα κ.α.) κατά το πλείστο τούς δημιούργησε εμπόδια τόσο στην κοινωνική όσο και στην επαγγελματική τους ανάπτυξη. Πιο αναλυτικά, οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα δεν ανταποκρίθηκαν στις ανάγκες τους, με αποτέλεσμα οι φραγμοί στην πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε ισότιμη εκπαίδευση να λειτουργούν ανασταλτικά ως προς την κοινωνική και επαγγελματική τους εξέλιξη. Όπως προκύπτει, είναι απαραίτητο να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να πραγματοποιηθούν καίριες αλλαγές στην εκπαιδευτική διαδικασία με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της ενσωμάτωσης των ατόμων με αναπηρία στον εργασιακό χώρο.

Οι συνθήκες διαβίωσης στο Στρατόπεδο Προληπτικής Διαβίωσης στο Τρίκερι την περίοδο 1949-1953 είναι το αντικείμενο μελέτης της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας. Μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου στην Ελλάδα, όσοι είχαν λάβει μέρος στον πόλεμο στο πλευρό του Δημοκρατικού Στρατού ως αντάρτες ή είχαν κάποια σχέση με κομμουνιστές εκτοπίστηκαν και φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα οποία βρίσκονταν διάσπαρτα σε πολλά σημεία της χώρας. Τα στρατόπεδα αυτά είχαν προληπτικό χαρακτήρα, δηλαδή βασίζονταν στην ιδέα της προληπτικής τιμωρίας για εγκλήματα ιδεολογικού περιεχομένου και όχι για ποινικά εγκλήματα. Έτσι εξορίστηκαν και φυλακίστηκαν πολίτες, οι οποίοι δεν είχαν διαπράξει κανένα αξιόποινο έγκλημα με μόνο σκεπτικό την ιδεολογία τους, η οποία ήταν αντίθετη από την επίσημη γραμμή του κράτους. Το Στρατόπεδο Προληπτικής Διαβίωσης στο Τρίκερι συγκέντρωσε περίπου 5000 εξόριστες γυναίκες και παιδιά την περίοδο 1949-1953. Οι συνθήκες διαβίωσης αυτών των γυναικών ήταν άθλιες και εξοντωτικές. Οι αρρώστιες και οι ψυχικές δοκιμασίες που βίωναν είχαν σκοπό να τις κάνουν να απαρνηθούν την πολιτική τους ιδεολογία και να σωφρονιστούν υπογράφονταν τη δήλωση μετάνοιας. Κάποιες από αυτές το έκαναν, άλλες όχι. Όσες αρνήθηκαν μεταφέρονταν σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τα οποία εφάρμοζαν σκληρότερες σωφρονιστικές ποινές. Κάποια από τα στρατόπεδα αυτά λειτούργησαν μέχρι το 1953, ενώ άλλα συνέχισαν να υπάρχουν κατά την περίοδο της Χούντας (1967-1974). Αργότερα, την μεταπολίτευση αρκετά στρατόπεδα αναγνωρίστηκαν από την πολιτεία ως τόποι μαρτυρίου και πολιτιστικής κληρονομιάς.