Physiotherapy (PhD) / Φυσικοθεραπεία (PhD)

Εισαγωγή: Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Χ.Α.Π.) είναι μία πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από συμπτώματα δύσπνοιας και κόπωσης. Λόγω αυτών των συμπτωμάτων οι ασθενείς αποφεύγουν να εκτελέσουν οποιαδήποτε δραστηριότητα, ειδικά με τα άνω άκρα (Α.Α.), αφού η κίνηση τους προκαλεί υπερδιάταση και δύσπνοια. Η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη δύναμη και τη λειτουργικότητα των ασθενών με Χ.Α.Π. Παρόλα αυτά στην υφιστάμενη βιβλιογραφία εξακολουθούν να υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα και το ιδανικό είδος άσκησης στα Α.Α., που μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση των ασθενών με Χ.Α.Π. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν να διερευνήσει την επίδραση δύο προγραμμάτων άσκησης σε ασθενείς που έπασχαν από Χ.Α.Π.: α) Το πρώτο πρόγραμμα περιλάμβανε ασκήσεις αντίστασης στα Α.Α., ενώ το δεύτερο περιλάμβανε συνδυασμό ασκήσεων αντίστασης και αντοχής στα Α.Α. Μεθοδολογία: Στη μελέτη συμμετείχαν σαράντα τέσσερις ασθενείς με Χ.Α.Π., που είχαν μέση ηλικία τα 67,4 ± 5,3 έτη και οι οποίοι απετέλεσαν με τυχαία επιλογή την ομάδα που εκτελούσε ασκήσεις αντίστασης στα Α.Α. και στην ομάδα που εκτελούσε συνδυασμό ασκήσεων αντίστασης και αντοχής στα ΑΑ. Οι ασθενείς και στις δύο ομάδες εκτελούσαν το πρόγραμμα ασκήσεων δύο φορές την εβδομάδα με συνολική διάρκεια δώδεκα εβδομάδων. Σε όλα τα άτομα πριν και μετά το πρόγραμμα παρέμβασης μετρήθηκαν: η δύναμη λαβής, η δύναμη δικεφάλου βραχιονίου, η δύναμη τρικεφάλου βραχιονίου, η δύσπνοια μέσω της τροποποιημένης κλίμακας του Borg, η κόπωση μέσω της τροποποιημένης κλίμακας του Borg, η ποιότητα ζωής με τις κλίμακες του St George και την κλίμακα αξιολόγησης χρόνιας αποφρακτικής πνευμονικής νόσου (CAT), τις λειτουργίες καθημερινής ζωής και την αξιοπιστία στη δύναμη λαβής. Αποτελέσματα: Μετά την ανάλυση των δεδομένων και στις δύο ομάδες παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις στη δύναμη των Α.Α. Επίσης στις δύο ομάδες παρατηρήθηκε βελτίωση στην κλίμακα ποιότητας ζωής CAT, σε σχέση με τις αρχικές τους τιμές. Στο τέλος της μελέτης οι ασθενείς στην ομάδα συνδυασμένης άσκησης βελτίωσαν το χρόνο εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων (p<0.02) και την κόπωση κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων (p<0.03), σε σύγκριση με την ομάδα αντίστασης. Ο έλεγχος αξιοπιστίας της δύναμης λαβής έδειξε να έχει άριστα αποτελέσματα, με συντελεστή συσχέτισης ίσο με 0.99. Συμπεράσματα: Η άσκηση αντίστασης στα Α.Α. σε ασθενείς που πάσχουν από Χ.Α.Π. μπορεί να βελτιώσει τη δύναμη των μυών αυτών. Επιπλέον, ο συνδυασμός άσκησης αντίστασης και αντοχής μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα και να βελτιώσει την ικανότητα εκτέλεσης των καθημερινών δραστηριοτήτων, καθώς και το αίσθημα κόπωσης. Τέλος η δύναμη λαβής, μπορεί να θεωρηθεί μία αξιόπιστη μέθοδος αξιολόγηση της δύναμης των Α.Α. στους ασθενείς πάσχοντες από Χ.Α.Π.

Εισαγωγή: Τα σημεία πυροδότησης πόνου είναι ένα συχνό μυοσκελετικό πρόβλημα, που επηρεάζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, που χαρακτηρίζονται από τοπικό και αναφερόμενο πόνο, διαταραχή στη δύναμη και ελαστικότητα του μυός, αλλά και αυτόνομα συμπτώματα. Για την αντιμετώπιση των επώδυνων αυτών σημείων προτείνονται διάφορες παρεμβάσεις. Μια από αυτές είναι η εξωσωματική θεραπεία με ακουστικά κύματα. Σκοπός: Ο σκοπός της διατριβής ήταν η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της εξωσωματικής θεραπείας με ακουστικά κύματα 1000 και 2000 παλμών, για την αντιμετώπιση των σημείων πυροδότησης πόνου του άνω τραπεζοειδούς μυός. Μεθοδολογία: Για να εκπληρωθεί ο σκοπός της παρούσας Δ.Δ. εκπονήθηκαν τρεις ανεξάρτητες μεταξύ τους ερευνητικές προσπάθειες με κυριότερη την κλινική μελέτη, στην οποία συμμετείχαν σαράντα οκτώ ασθενείς, οι οποίοι χωρίστηκαν με τυχαίο τρόπο, σε 3 ομάδες παρέμβασης. Η πρώτη ομάδα δέχθηκε ακτινωτή εξωσωματική θεραπεία με ακουστικό υπέρηχο 1000 παλμών, η δεύτερη ομάδα 2000 παλμών και η τρίτη ομάδα δέχθηκε κλασσική φυσικοθεραπεία. Τα μέτρα έκβασης ήταν ο πόνος (οπτική αναλογική κλίμακα πόνου), η ευαισθησία στη συμπίεση (αλγόμετρο Wagner), το εύρος κίνησης της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (γωνιόμετρο Halo) και η λειτουργικότητά της (ερωτηματολόγιο Northwick Park Neck Pain). Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν πριν από τη θεραπεία, μετά από 2 και 3 εβδομάδες και ένα μήνα μετά το τέλος της θεραπείας. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης, έδειξαν ότι η εξωσωματική θεραπεία με ακουστικά κύματα, είναι αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση των σημείων πυροδότησης πόνου, καθώς είχε θετική επίδραση και στα 4 μέτρα έκβασης. Οι ομάδες ΕΘΑΚ με 1000 και 2000 παλμούς φαίνεται πως είχαν γρηγορότερη επίδραση στα μέτρα έκβασης, από την κλασσική φυσικοθεραπεία [Α1] . Η ΕΘΑΚ 1000 και 2000 παλμών είχε στατιστικά σημαντική βελτίωση στην ένταση του πόνου μεταξύ όλων των χρονικών στιγμών, ενώ παρομοίως σε όλες τις μετρήσεις των συνεδριών για την ευαισθησία στη συμπίεση. Αντιθέτως, η κλασσική φυσικοθεραπεία δεν φαίνεται να έχει στατιστικά σημαντική βελτίωση μεταξύ των χρονικών στην ευαισθησία στη συμπίεση, εκτός από τις μετρήσεις μεταξύ 1ης και 2ης συνεδρίας και δεν φαίνεται να συνεχίζει να βελτιώνει τον πόνο στην επαναξιολόγηση ένα μήνα μετά. Περαιτέρω, οι ομάδες ΕΘΑΚ 1000 και 2000 παλμών βελτίωναν στατιστικά σημαντικά, πιο γρήγορα τις κινήσεις της ΑΜΣΣ σε σχέση με την κλασσική φυσικοθεραπεία που βελτίωνε κυρίως μεταξύ της 1ης και 2ης εβδομάδας μετρήσεων. Τέλος, η λειτουργικότητα που μετρήθηκε με το ερωτηματολόγιο Northwick Park Neck Pain έδειξε ότι οι ομάδες ΕΘΑΚ 1000 και 2000 παλμών βελτίωνε στατιστικά σημαντικά περισσότερες ενότητες από την κλασσική φυσικοθεραπεία. Συμπεράσματα: Η εξωσωματική θεραπεία με ακουστικά κύματα μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του Φυσικοθεραπευτή, καθώς μπορεί να βελτιώσει την κλινική εικόνα των σημείων πυροδότησης πόνου, όσον αφορά στον πόνο, το εύρος κίνησης του αυχένα και τη λειτουργικότητα. Επίσης, το γωνιόμετρο HALO, το αλγόμετρο Wagner και το ερωτηματολόγιο Northwick Park Neck Pain, είναι αξιόπιστα εργαλεία στην αξιολόγηση της έκβασης μιας παρέμβασης. Παρόλα αυτά για την οριστικοποίηση των ασφαλών παραμέτρων της χρήσης εξωσωματικής θεραπείας με ακουστικά κύματα τόσο 1000, όσο και 2000 παλμών απαιτούνται περαιτέρω μελέτες.

Εισαγωγή: H δυσκινησία ωμοπλάτης αποτελεί σημαντική κινητική δυσλειτουργία που συνδέετα με τον πόνο σχετιζόμενο με το πέταλο των στροφέων (ΠΣΠΣ). Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή παίζουν η θεραπευτική άσκηση επικεντρωμένη στην ωμοπλάτη, σε συνδυασμό με διατάσεις. Μετά από διεξοδική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για τις φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με ΠΣΠΣ και δυσκινησία ωμοπλάτης. Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις που να διερεύνησαν την επίδραση της θεραπευτικής άσκησης και μυοπεριτονϊακής απελευθέρωσης (ΜΠΑ) με εργαλεία στη δυσλειτουργία αυτή. Το επιστημονικό αυτό κενό έρχεται να καλύψει η παρούσα Διδακτορική Διατριβή. Σκοπός: Να διερευνήσει την επίδραση της θεραπευτικής άσκησης και ΜΠΑ με εργαλεία στη δυσκινησία της ωμοπλάτης σε ασθενείς με ΠΣΠΣ. Μεθοδολογία: Για επίτευξη των στόχων της παρούσας διδακτορικής διατριβής πραγματοποιήθηκαν μία κύρια ερευνητική μελέτη και τρεις επικουρικές. Στη πρώτη εργασία ζητήθηκαν οι απόψεις 108 Φυσικοθεραπευτών για το πως αντιμετωπίζουν τη δυσκινησία της ωμοπλάτης και του ΠΣΠΣ, στη δεύτερη σταθμίστηκε στην Ελληνική γλώσσα το ερωτηματολόγιο Shoulder Rating Questionnaire σε 180 Φυσικοθεραπευτές, ενώ στην τρίτη διερευνήθηκε η αξιοπιστία και εγκυρότητα της εφαρμογής κινητού smartphone για γωνιομέτρηση του ώμου και της ωμοπλάτης σε 44 ασθενείς. Τέλος, η τέταρτη και κύρια έρευνα εκπονήθηκε σε 36 ασθενείς που απετέλεσαν με τυχαία επιλογή 3 ομάδες. Στην ομάδα Α διερευνήθηκε η επίδραση σταθεροποιητικών ασκήσεων, διατάσεων και εκπαίδευση των ασθενών, στην ομάδα Β των σταθεροποιητικών ασκήσεων, διατάσεων και εκπαίδευση των ασθενών με συνδυασμό με ΜΠΑ με εργαλεία και στην ομάδα Γ οι γενικές ασκήσεις ώμου για το σπίτι. Αποτελέσματα: Στη πρώτη μελέτη διαπιστώθηκε ότι το 81% των Κυπρίων φυσικοθεραπευτών χρησιμοποιούν 3 φορές ή παραπάνω θεραπευτική άσκηση επικεντρωμένη στην ωμοπλάτη για να αντιμετωπίσουν τη δυσκινησία της ωμοπλάτης. Στη δεύτερη μελέτη αποδείχθηκε ότι η ελληνική έκδοση του SRQ έχει υψηλή εσωτερική συνοχή (a>0,8), εξαιρετική αξιοπιστία εξέτασης –επανεξέτασης (ICC>0,9) και είναι ένα έγκυρο ερωτηματολόγιο (p<0,001). Στην τρίτη μελέτη διαπιστώθηκε ότι η εφαρμογή Clinometer Pro είχε υψηλό εσωτερικό συντελεστή συσχέτισης για όλες τις κινήσεις του ώμου (ICC = >0.90) εκτός από τις στροφές και την έκταση που είναι καλή (ΙCC=0,60-0,74) για άνω στροφή ωμοπλάτης (0,89), και μέτρια αξιοπιστία (ICC=0,40 -0,50) μεταξύ αξιολογητών, ενώ είναι ένα έγκυρο μέσο. Η επίδραση της θεραπευτικής άσκησης και ο συνδυασμός ΜΠΑ παρουσίασε στατιστικά σημαντικές διαφορές στους ασθενείς της ομάδας Α και Β, σε σύγκριση με την ομάδα Γ: στη δύναμη των μυών της γληνοβραχιόνιας και ωμοπλάτης (εκτός της άνω μοίρας τραπεζοειδή), στο εύρος τροχιάς, στον πόνο, στη λειτουργικότητα, στη στάση και την προβολή του ώμου. Στις 12 εβδομάδες βελτιώθηκε η δυσκινησία της ωμοπλάτης κατά 53% και 56% στα άτομα της ομάδα Α και Β. Η ομάδα της ΜΠΑ με εργαλεία υπερτερεί της ομάδας άσκησης στην 6η εβδομάδα στον πόνο, τη λειτουργικότητα και στην 6η και 12η εβδομάδα στο εύρος κίνησης άνω στροφής ωμοπλάτης στις 90ο και 135ο ανύψωσης του άκρου στη δύναμη του κάτω τραπεζοειδή, και στη δύναμη και εύρος κίνησης κάμψης, απαγωγής. έξω στροφής και στη στάση (p<0,05). Συμπέρασμα: Η επικεντρωμένη θεραπευτική άσκηση, η εκπαίδευση του ασθενή και οι διατάσεις είναι ένα σχήμα που μπορεί να βελτιώσει τον πόνο και τη λειτουργικότητα ασθενών με δυσκινησία ωμοπλάτης και ΠΣΠΣ και η ΜΠΑ μπορεί να ενισχύσει τα αποτελέσματα.

Εισαγωγή: Ο επιγονατιδομηριαίος πόνος (ΕΜΠ) είναι μια από τις κυριότερες αιτίες πόνου στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος. Η αιτιολογία και πηγή του πόνου δεν είναι απόλυτα κατανοητή μέχρι και σήμερα. Αυτό δυσκολεύει την εύρεση της καταλληλότερης θεραπευτικής προσέγγισης και φαίνεται από ποικιλία εφαρμογών και παραμέτρων που χρησιμοποιούνται με την άσκηση σαν θεραπεία είναι όμως κατά το πλείστον υψηλής έντασης 70%1RM. Η άσκηση με BFR επιτρέπει άσκηση με χαμηλό φορτίο 20-30%1RM για αύξηση δύναμης και πιθανή αναλγησία. Ο τύπος αυτός θα μπορούσε να προσφέρει πλεονεκτήματα στην αποκατάσταση ατόμων με ΕΜΠ. Σκοπός: Ήταν να συγκριθεί η δράση του ασκησιολογίου (υψηλής έντασης) με την καλύτερη ερευνητική απόδειξη έναντι άσκησης με BFR Μέθοδος: Ανασκόπηση αρθρογραφίας για ορισμό του ΕΜΠ, αιτιολογίας, αξιολόγησης του και θεραπειών που χρησιμοποιούνται. Ανεύρεση του ασκησιολογίου με την ισχυρότερη ερευνητική απόδειξη με συστηματική ανασκόπηση. Ανασκόπηση αρθρογραφίας για ορισμό καταλληλότερων παραμέτρων χρήσης BFR αλλά και από γνώμες θεραπευτών που εφαρμόζουν την τεχνική. Έλεγχος αξιοπιστίας μετρήσεων και μέτρων έκβασης και εφικτότητα του ερευνητικού σχεδιασμού με πιλοτική μελέτη. Τέλος η σύγκριση της αποτελεσματικότητας των δύο μεθόδων με κλινική μελέτη. Αποτελέσματα: Από συστηματική ανασκόπηση βρέθηκε ότι την ισχυρότερη ερευνητική απόδειξη είχαν ασκήσεις που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των μυών του γόνατος και του ισχίου (70% 1RM) 3 φορές την εβδομάδα για 4 εβδομάδες με συνδυασμό διατάσεων έως και 1 χρόνο follow up. Από ανασκόπηση αρθρογραφίας και ερωτηματολόγιο προ τους θεραπευτές στην Κύπρο το ασκησιολόγιο BFR ορίστηκε με διαλειμματική απόφραξη άκρου 70%LOP στο 30%1RM (30/15/15/15) 3 φορές την εβδομάδα για 4 εβδομάδες. Η πιλοτική μελέτη έδειξε την εφικτότητα του ερευνητικού σχεδιασμού και εξαιρετική αξιοπιστία μετρήσεων με τα τεστ SLSQ Shallow r=0.979, SLSQ Deep r=0.940, DSDT- MPFFA r=0.944, MVIC(KneeExt.) r=0.995, MVIC(HipExt.), r=0.997, MVIC(HipAbd.) r=0.990, TSK r=0.983, PCS vir=0.974, PCS Rumination r=0.940, PCS Magnification r=0.934, PCS Hopelessness r=0.886. Η κλινική μελέτη έδειξε ότι και οι δύο ομάδες βελτιώθηκαν για όλα τα μέτρα έκβασης στις 4βδ. και στους 2 μήνες follow up. H ομάδα BFR είχε στατιστικά σημαντική μεγαλύτερη αύξηση δύναμης τετρακεφάλου σε σχέση με την ομάδα αναφοράς F(1,81)=4.69, p=0.02, partial η 2= 0.07 και στατιστικά σημαντική διαφορά στη μείωση του χειρότερου πόνου 0.54 (0.07, 1.00) p=0.02 στις 4βδ. Συμπεράσματα: Η άσκηση μυών ισχίου και γόνατος με BFR με διαλειμματική απόφραξη άκρου 70%LOP στο 30%1RM (30/15/15/15) 3 φορές την εβδομάδα για 4 εβδομάδες μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενήλικες με ΕΜΠ για βελτίωση λειτουργικότητας, μείωση του πόνου κινησιοφοβίας και καταστροφικότητας και αύξηση της δύναμης.