Occupational Safety and Health / Επαγγελματική Ασφάλεια και Υγεία

Η σχολική χορωδία στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση συμβάλλει στη μουσική εκπαίδευση και στην ολιστική ανάπτυξη των μαθητών, ενώ παράλληλα υπηρετεί τους σκοπούς της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της σχολικής ζωής όπως είναι, η κοινωνική ανάπτυξη, η κοινωνική-συναισθηματική καλλιέργεια, η συλλογικότητα και η συνεργατικότητα, η αισθητική απόλαυση. Η ολιστική εμπλοκή των μαθητών σε σχολικές δραστηριότητες στο πλαίσιο της σχολικής ζωής που καλλιεργούν την προσωπικότητα, το σύστημα ηθικών αξιών, τη στάση και τη συμπεριφορά, τη διαμόρφωση της ταυτότητας, αποτελεί πρόκληση για το σημερινό δημόσιο σχολείο. Η εφαρμογή σχολικών δραστηριοτήτων στη σχολική ζωή στοχεύει, πέρα από τη διδασκαλία-μάθηση, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που αφορούν στην πραγματική ζωή. Στη σχολική χορωδία μαθητές και εκπαιδευτικοί αλληλεπιδρούν από την ενασχόλησή τους με το ομαδικό τραγούδι ενώ ο συλλογικός της χαρακτήρας αποτελεί πρόταση για την εμπλοκή όλων των μαθητών χωρίς διακρίσεις, καθώς καλλιεργεί την ομαδικότητα και τις ίσες ευκαιρίες. Ο σκοπός της έρευνας αφορά στο να διερευνηθεί το πλαίσιο λειτουργίας, η οργάνωση και η μουσικοπαιδαγωγική αξία της σχολικής χορωδίας στο δημοτικό σχολείο. Η παρούσα ερευνητική εργασία προσεγγίζει τους τομείς ολόπλευρης ανάπτυξης των μαθητών, αναφορικά με το αν οι διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο του χορωδιακού συνόλου συμβάλλουν στην ολιστική ανάπτυξη της προσωπικότητας. Παράλληλοι στόχοι της έρευνας ήταν να εντοπιστούν δυσλειτουργίες και προβλήματα στη βάση οργάνωσης και δράσης σύμφωνα με το θεσμοθετημένο πλαίσιο, όπως και να προσδιοριστούν οι συνθήκες λειτουργίας της σχολικής χορωδίας στο πλαίσιο της σχολικής ζωής στο δημοτικό σχολείο. Τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η χρήση ημιδομημένων συνεντεύξεων. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν δια ζώσης, κατά μόνας με κάθε ερωτηθέντα και ομαδικά σε γκρουπ εστίασης υπό τον τύπο της συζήτησης. Η λειτουργία της χορωδίας στο δημοτικό σχολείο θα μπορούσε να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μουσικής εκπαίδευσης των μαθητών όχι μόνο για την ίδια τη μουσική, αλλά και για τις εξωμουσικές της ωφέλειες, αφού τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν πως οι μαθητές αναπτύσσουν όλους τους τομείς ολιστικής ανάπτυξης με τη συμμετοχή τους στη σχολική χορωδία. Δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα ιδιαίτερα ταλέντα τους και την αυθόρμητη κλίση τους στη μουσική. Παράλληλα εμπλουτίζεται η σχολική τους ζωή με σημαντικές εμπειρίες που συνδέονται με την πραγματική ζωή, καθώς η μουσική δραστηριότητα της σχολικής χορωδίας ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές που επίσημα θεσμοθετούνται από την πολιτεία για τη σχολική ζωή των μαθητών. Παρόλα αυτά σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχουν προβλήματα στο πλαίσιο λειτουργίας της σχολικής χορωδίας καθώς εκλείπει ένα ολοκληρωμένο θεσμοθετημένο πλαίσιο αναφορικά με τις παραμέτρους που οργανώνεται στην πράξη και σε συνάρτηση με τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών μουσικής. Επίσης, η έρευνα έδειξε ότι οι προδιαγραφές στο θεσμοθετημένο πλαίσιο για τη σχολική ζωή δεν συνάδουν με τον τρόπο λειτουργίας της σχολικής δραστηριότητας της χορωδίας στο δημοτικό σχολείο. Παράλληλα το μουσικό ΠΣ για το δημοτικό σχολείο, δεν αξιοποιεί τη σχολική χορωδία αναλογικά με τις ωφέλειές της για τη μουσική εκπαίδευση και την ολιστική ανάπτυξη των μαθητών.

Σε κάθε εκπαιδευτικό σύστημα, το πρόγραμμα σπουδών προσδιορίζει τους σκοπούς και τους στόχους των εκπαιδευτικών διαδικασιών, το περιεχόμενο των γνωστικών αντικειμένων προτείνοντας συγκεκριμένες μεθοδολογίες και μορφές αξιολόγησης των μαθητών. Σε μια κοινωνία που μεταβάλλεται συνεχώς και τα δεδομένα αλλάζουν διαρκώς, η αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να μπορούν να συμβαδίζουν με τις εκάστοτε εξελίξεις και να προσφέρουν τα κατάλληλα εφόδια στους μαθητές. Στον επαναπροσδιορισμό των εκπαιδευτικών πρακτικών, και κατ’ επέκταση στην αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά η σύγκρισή τους, η οποία θα αποκαλύψει τις αρετές και τις αδυναμίες τους σύμφωνα με τις κοινωνικές-πολιτισμικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν κάθε περίοδο. Η παρούσα έρευνα μελετά συγκριτικά τα προγράμματα σπουδών μουσικής για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα και στη Βαυαρία. Πρόκειται για δύο προγράμματα σπουδών μουσικής που σχεδιάστηκαν σε μια περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η οποία έφερε ριζικές αλλαγές στον ευρωπαϊκό χώρο. Σκοπός της έρευνας είναι η κριτική αποδόμηση και η συγκριτική θεώρησή τους, προκειμένου να εξεταστούν οι επιρροές που δέχονται από το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο, όπως και ο βαθμός που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες τάσεις της μουσικής παιδαγωγικής. Μέσα από τη σύγκριση προέκυψε ότι και τα δύο προγράμματα σπουδών μουσικής είναι σχεδιασμένα, σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις του πεδίου αλλά δε λαμβάνουν υπόψη το οικονομικό-κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο της περιόδου που συντάχθηκαν. Ταυτόχρονα, η συγκριτική μελέτη αποκάλυψε σημαντικές αδυναμίες του ελληνικού προγράμματος. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνεται η διεξαγωγή παρόμοιων μελετών, προκειμένου να συμβάλλουν στη βελτίωση και στον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών μουσικής.

Η εκπαίδευση αποτελεί κοινωνικό αγαθό στοχεύοντας στην ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου. Τα Προγράμματα Σπουδών είναι εκφραστές της εκπαιδευτικής φιλοσοφίας της κάθε χώρας καταδεικνύοντας την ποιότητα της παρεχόμενης γνώσης. Οι ραγδαίες αλλαγές που έχουν επιτελεστεί τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν επηρεάσει αναπόφευκτα και την εκπαίδευση καθιστώντας απαραίτητη την επικαιροποίηση των Προγραμμάτων Σπουδών ώστε να συμβαδίζουν με τις νέες συνθήκες. Η διαδικασία αυτή μπορεί να ευνοηθεί μέσα από τη σύγκριση η οποία δεν περιορίζεται μόνο στην ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών αλλά αναζητά την ουσία της εκπαιδευτικής φιλοσοφίας. Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η κριτική αποδόμηση και συγκριτική θεώρηση των Προγραμμάτων Σπουδών μουσικής για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση της Ελλάδας και της Αυτόνομης Περιφέρειας της Ανδαλουσίας (Ισπανία), ως προς τις μουσικοπαιδαγωγικές τους αρχές και το πλαίσιο σχεδιασμού τους. Δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν τα δύο Προγράμματα Σπουδών ενώ η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η κριτική ανάλυση περιεχομένου. Τα αποτελέσματα της μελέτης κατέδειξαν μια σύγκλιση των δύο προγραμμάτων ως προς τη βαρύτητα που δίνουν στον άξονα «με τη μουσική» και στη συνέχεια στους άξονες «μέσω» και «για» τη μουσική. Παράλληλα, αποκαλύφθηκε μια διαφοροποίηση στην έμφαση ως προς την ανάπτυξης των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα. Τέλος, διαπιστώθηκε ότι η οικονομική κρίση δεν επηρέασε τα προγράμματα και δεν εντοπίστηκε διαφοροποίηση ως προς την ώσμωση των νέων δεδομένων αναφορικά με το ιστορικό, κοινωνικό-πολιτικό και πολιτισμικό συμφραζόμενο.

Σε έναν οπτικοακουστικό και πολυµεσικό κόσµο, το µουσικό βίντεο αποτελεί έναν από τους βασικότερους τρόπους που βιώνουµε τη µουσική και έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις στάσεις και τις αντιλήψεις της σύγχρονης κοινωνίας. Οι σηµερινοί µαθητές αφιερώνουν σηµαντικό µέρος από τον ελεύθερο χρόνο τους στην ακρόαση θέαση µουσικών βίντεο τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά της δηµοφιλούς κουλτούρας και αποτελούν βάση για τη δόµηση νοηµάτων. Δίνουν πρότυπα συµπεριφοράς που µπορούν να επιδράσουν στη διαµόρφωση της προσωπικής και µουσικής ταυτότητας των µαθητών. Η κατανόηση των µουσικών βίντεο δηµοφιλούς µουσικής αποτελεί κοµµάτι του πολυτροπικού γραµµατισµού. Η χρήση τους στη διδασκαλία-µάθηση της µουσικής έχει τη δυνατότητα: να αυξήσει την προσοχή των µαθητών, να γίνει βάση κριτικής συζήτησης, να ενισχύσει τη δηµιουργικότητα και την ικανότητα επίλυσης προβληµάτων, και να προάγει τη διαπολιτισµική επίγνωση. Επίσης, διαµορφώνει τις σχέσεις αλληλεπίδρασης µεταξύ εκπαιδευτικών και µαθητών και µπορεί να συµβάλλει θετικά στην κοινωνική-συναισθηµατική και γνωστική-µουσική ανάπτυξη των µαθητών. Η παρούσα έρευνα έχει σκοπό να διερευνήσει τις αντιλήψεις και στάσεις των εκπαιδευτικών για τους τρόπους χρήσης των βίντεο δηµοφιλούς µουσικής ως µέσο µουσικής διδασκαλίας-µάθησης, µε εστίαση στο επίπεδο που καλύπτονται οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των µαθητών από τα βίντεο δηµοφιλούς µουσικής. Επιπλέον, εξετάζει µε ποιον τρόπο το πρόγραµµα σπουδών «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) – Νέο Πρόγραµµα Σπουδών» προτείνει τα µουσικά βίντεο δηµοφιλούς µουσικής ως εργαλείο για την υλοποίηση των στόχων του. Η έρευνα είναι ποιοτική και τα ερευνητικά εργαλεία που χρησιµοποιήθηκαν είναι ηµιδοµηµένες συνεντεύξεις και αποδόµηση του µουσικού προγράµµατος σπουδών. Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της έρευνας, οι εκπαιδευτικοί δεν είναι ακόµα εξοικειωµένοι µε τη χρήση των βίντεο δηµοφιλούς µουσικής και τα χρησιµοποιούν κυρίως για την επίτευξη εξωµουσικών στόχων. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί παρουσιάστηκαν αρκετά προσεκτικοί στα κριτήρια επιλογής των βίντεο για σχολική χρήση. Ακατάλληλα θεωρήθηκαν τα βίντεο µε εικόνες βίας, χυδαιότητας, µε υβριστικούς στίχους και µε ρατσιστικές ιδέες. Γενικά διαπιστώθηκε µία θετική τάση για την περίπτωση ένταξης των βίντεο δηµοφιλούς µουσικής στο πρόγραµµα σπουδών.