Career Guidance and Counseling (Μ.Α.) / Επαγγελματικός Προσανατολισμός και Συμβουλευτική (M.A.)

Τα άτομα προκειμένου να προσαρμοστούν σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, πρέπει να λάβουν αποφάσεις για τη σταδιοδρομία τους και να προσαρμοστούν στις διάφορες αλλαγές. Το γεγονός αυτό τονίζει τη σημαντικότητα της προσαρμοστικότητας και του σχεδιασμού σταδιοδρομίας για την επαγγελματική ανάπτυξη και την εξέλιξη της καριέρας των ατόμων. Η παρούσα ερευνητική εργασία έχει ως στόχο τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ Επαγγελματικής Προσαρμοστικότητας, Αυτό- αποτελεσματικότητας και εργασιακής εμπειρίας σε φοιτητές/-τριες Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Για το σκοπό αυτό διενεργήθηκε ποσοτική έρευνα και για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικής Προσαρμοστικότητας (CAAS Savickas & Porfeli, 2012), τη Νέα Κλίμακα Γενικής Αυτό- αποτελεσματικότητας (New General Self- Efficacy Scale-NGSE), το Τεστ προσανατολισμού στη ζωή (Scheier, M.F., Carver, C. S. & Bridges, M. W., 1994), όπως και ένα σύντομο αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο που εξετάζει τα δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων/-ουσών. Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από 198 φοιτητές και τα αποτελέσματα έδειξαν μεταξύ άλλων πως η επαγγελματική προσαρμοστικότητα εμφανίζει θετική μέτρια σε δυναμικότητα συσχέτιση με την αυτό-αποτελεσματικότητα στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας. Αναφορικά με τη επαγγελματική προσαρμοστικότητα, οι φοιτητές/-ριες παρουσιάζουν μέσο όρο 3.69 (Τ.Α. = .554) και μπορεί να χαρακτηριστεί ως αρκετά υψηλή. Ως προς τις υποκλίμακες, υψηλότερες τιμές εμφάνισαν ο έλεγχος, η αυτοπεποίθηση, ακολούθως το ενδιαφέρον για τη σταδιοδρομία και τέλος η περιέργεια. Αναφορικά με τους δημογραφικούς παράγοντες η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε πως οι γυναίκες εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα αυτό-αποτελεσματικότητας από τους άνδρες όπως επίσης και υψηλότερα επίπεδα επαγγελματική προσαρμοστικότητα. Οι ερωτώμενοι που δεν έχουν εργασιακή εμπειρία παρουσιάζουν τα υψηλότερα επίπεδα αυτό-αποτελεσματικότητας και επαγγελματικής προσαρμοστικότητας συγκριτικά με αυτούς που έχουν. Παράλληλα, το φύλο δεν αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης της αυτό-αποτελεσματικότητας ούτε της επαγγελματικής προσαρμοστικότητας και η ηλικία των ερωτώμενων δεν παρουσιάζει στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την αυτό-αποτελεσματικότητα και με την επαγγελματική προσαρμοστικότητα. Σχετικά με την εργασιακή εμπειρία, η προσαρμοστικότητα και η αυτό-αποτελεσματικότητα, δεν αποτελεί παράγοντα διαφοροποίησης της. Στην εξέταση της συσχέτισης της επαγγελματικής προσαρμοστικότητας με την αυτό-αποτελεσματικότητα και τον προσανατολισμό στη ζωή, τα αποτελέσματα έδειξαν πως η επαγγελματική προσαρμοστικότητα εμφανίζει θετική μέτρια σε δυναμικότητα συσχέτιση με την αυτό-αποτελεσματικότητα στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας (r = .427, p < 0.01). Επίσης, η επαγγελματική προσαρμοστικότητα εμφανίζει θετική αδύναμη συσχέτιση με τον προσανατολισμό στη ζωή (r = .195, p < 0.01). Τέλος, η αυτό-αποτελεσματικότητα στον σχεδιασμό σταδιοδρομίας εμφανίζει θετική μέτρια συσχέτιση με τον προσανατολισμό στη ζωής. Η συμβολή της παρούσας εργασίας έγκειται στον εντοπισμό των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα άτομα κατά τη μετάβασή τους στο εργασιακό περιβάλλον ώστε να κατανοηθούν παράγοντες, όπως την προ υπάρχουσα εργασιακή εμπειρία, που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών.

Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στο θέμα της απόδοσης νοήματος και στην εργασιακή ανασφάλεια των Ελλήνων NEETs. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκε η Κλίμακα για το νόημα της εργασίας και η Κλίμακα Εργασιακής Ανασφάλειας. Η Κλίμακα για το νόημα της εργασίας μετρά τους πέντε προσανατολισμούς εργασίας: Επάγγελμα (κοινωνικό καθήκον), Δουλειά (οικονομικές απολαβές), Κοινωνική ενσωμάτωση (αίσθημα ανήκειν), Σταδιοδρομία (εξέλιξη και επιρροή) και Απασχολησιμότητα (συμπληρώνοντας το χρόνο αδράνειας με δραστηριότητες). Ενώ η Κλίμακα Εργασιακής Ανασφάλειας σχεδιάστηκε για την εκτίμηση της εργασιακής ανασφάλειας. Η εργασιακή ανασφάλεια είναι απότοκο αρνητικών εμπειριών σταδιοδρομίας, όπως η αναποφασιστικότητα σταδιοδρομίας, ο συμβιβασμός σταδιοδρομίας και η ανακάλυψη εμποδίων σταδιοδρομίας. Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη, το θεωρητικό και το ερευνητικό. Στο πρώτο μέρος γίνεται μία προσπάθεια παρουσίασης των NEETs στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, της έννοια του νοήματος και της εργασιακής ανασφάλειας. Ενώ στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται ο σκοπός, οι στόχοι, τα ερωτήματα και η μεθοδολογία της έρευνας, όπως επίσης και η ανάλυση και ερμηνεία των δεδομένων, με βάση την ποσοτική ανάλυση. Στη συνέχεια, συζητούνται τα αποτελέσματα που απορρέουν από την έρευνα, οι περιορισμοί και δίνονται συστάσεις για μελλοντικές έρευνες.

Εισαγωγή: Η αφήγηση είναι ένα βασικό μέσο επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους. Χαρακτηρίζεται από αυθορμητισμό και αυθεντικότητα. Βασίζεται στο πηγαίο μη επιτηδευμένο συναίσθημα. Είναι ένας επιτυχημένος τρόπος μοιράσματος της ανθρώπινης εμπειρίας καθώς ενθαρρύνει τη δημιουργική ακρόαση του εαυτού προκαλώντας αρχικά έναν εσωτερικό διάλογο και δίνοντας τελικά μια αίσθηση ολοκλήρωσης τόσο σε γνωστικό όσο και συναισθηματικό επίπεδο. Έχει κυρίαρχο ρόλο στο πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και κατανοούν τον εαυτό τους. Στη σημερινή εποχή περισσότερο από ό,τι ποτέ η χρήση των νέων τεχνολογιών έχει γίνει η καθημερινότητα όλων μας. Δουλεύουμε, επικοινωνούμε και διασκεδάζουμε μέσα από τα μέσα επικοινωνίας. Καθώς η σύγχρονη εποχή σηματοδοτείται από την τεχνολογική εξέλιξη και πρόοδο, η χρήση της τεχνολογίας στη συμβουλευτική αποτελεί το αρχικό ερέθισμα για νέες προσεγγίσεις και πολλές διαφορετικές ευκαιρίες (Μουράτογλου & Αργυροπούλου 2019). Σκοπός: Ο σκοπός της συγκεκριμένης ποιοτικής έρευνας είναι να συνδυάσει την επαγγελματική συμβουλευτική με τις αφηγηματικές προσεγγίσεις μέσω της χρήσης της τεχνολογίας. Για το λόγο αυτό επιλέχθηκαν μαθητές 14 -16 ετών από απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδος που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού. Μέσω της διαδικτυακής αφηγηματικής προσέγγισης δίνουμε έμφαση στη συμβουλευτική και την τελική λήψη απόφασης. Οι αφηγήσεις χτίζονται πάνω σε διαδικτυακά δωμάτια ή σπίτια τα οποία δημιουργούν οι μαθητές χρησιμοποιώντας ένα 10 ηλεκτρονικό παιχνίδι, το Minecraft. Οι αφηγήσεις μετέπειτα συνδυάζονται με μια διαδικτυακή τράπουλα συναισθημάτων. Εντάσσοντας την αφήγηση στην επαγγελματική συμβουλευτική, δίνουμε στον πελάτη ένα γόνιμο έδαφος για κατανόηση των προσωπικών του στιγμών, για εις βάθος ανάλυση και ανάληψη δράσης. Τα γεγονότα αποτυπώνονται καλύτερα, γιατί η αφήγηση βοηθά στην αποτελεσματικότερη απομνημόνευσή τους. Επιπλέον, μέσω της χρήσης μιας εφαρμογής τεχνολογίας ενδυναμώνουμε και την οπτική αναπαράσταση των εμπειριών ζωής του ατόμου, καθώς επιτυγχάνουμε νοητικές αναπαραστάσεις ζωής που ερμηνεύουν και νοηματοδοτούν συναισθήματα και συμπεριφορές (Beck, 1963). Μεθοδολογία: Για την εκπόνηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας χρησιμοποιήθηκαν ατομικές συνεντεύξεις και αναλύθηκαν μέσω ποιοτικής έρευνας (inductive method) με σκοπό να διερευνηθούν σε βάθος οι αναπαραστάσεις, οι στάσεις, οι αντιλήψεις, τα κίνητρα, καθώς και η συνολικότερη συμπεριφορά των εφήβων. Τα εμπειρικά δεδομένα που συλλέχθηκαν αναλύονται παρακάτω σε συνδυασμό με τα κατάλληλο θεωρητικό πλαίσιο. Αποτελέσματα: Στην παρούσα έρευνα αναδεικνύεται η αναγκαιότητα της αφήγησης. Όλοι οι μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα έδειξαν θέρμη για τη διαδικασία. Παρουσίασαν στοιχεία προσωπικά και ακαδημαϊκά που τους βοήθησαν να χαρτογραφήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και να σκεφτούν παλιές διαδρομές αλλά και νέες πιθανές επιλογές. Στο τέλος της πέμπτης συνάντησης οι μαθητές είχαν καταφέρει να φτιάξουν μια δυναμική σχέση επαγγελματικής συμβουλευτικής και να συνειδητοποιήσουν ότι η διαδρομή για την ανάληψη απόφασης δεν είναι στατική και δεν ολοκληρώνεται μόνο με μαθηματικά διαγράμματα και ποσοστά σχετικότητας (Corso & Rehfuss, 2011). Επίσης, η όλη διαδικασία άνοιξε ένα μεγάλο κεφάλαιο νέων διαδικτυακών επιλογών στον επαγγελματικό 11 προσανατολισμό προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εποχής της πανδημίας που ξεφεύγει από τις τυπικές διαδικασίες που ως τώρα γνώριζαν. Συμπεράσματα: Η συγκεκριμένη έρευνα θα μπορούσε να αποτελέσει αφόρμηση για την εξ αποστάσεως συμβουλευτική σταδιοδρομίας σε μαθητές που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές και στους οποίους η όποια πρόσβασή τους σε προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού ως τώρα εξαντλείται στην τυπική και γραμμική αξιολόγηση μέσω σταθμισμένων εργαλείων. Μπαίνοντας δυναμικά στη σύγχρονη εποχή, τόσο η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση όσο και η πάσης φύσεως συμβουλευτική μέσω νέων τεχνολογιών θα αποτελέσουν τη βάση για μια νέα πραγματικότητα.

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει τη σχέση ανάμεσα στη συναισθηματική νοημοσύνη και στη λήψη απόφασης σχετικά με την επιλογή καριέρας σε μαθητές λυκείου. Επίσης, μελετήθηκε η επίδραση του φύλου και της ηλικίας στη σχέση των δυο μεταβλητών. Στην έρευνα συμμετείχαν εκατό δεκαέξι μαθητές ηλικίας δεκαπέντε έως δεκαοχτώ ετών, οι οποίοι συμπλήρωσαν: α) τη Κλίμακα Επαγγελματικής Απόφασης (Career Decision Scale –CDS), β) το ερωτηματολόγιο συναισθηματικής νοημοσύνης (TEIQue-ASF). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της συναισθηματικής νοημοσύνης και της λήψης επαγγελματικών αποφάσεων των μαθητών. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι το φύλο και η ηλικία επηρεάζει το βαθμό συναισθηματικής νοημοσύνης στη λήψη απόφασης. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας μπορούν να αξιοποιηθούν στο τομέα της παιδείας και ειδικότερα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων ενίσχυσης της συναισθηματικής νοημοσύνης.

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί στην εκτίμηση των επιπέδων επαγγελματικής προσαρμοστικότητας και προδραστικής προσωπικότητας φοιτητών/τριών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στη διερεύνηση της επίδρασης δημογραφικών παραγόντων στα επίπεδα των δύο παραπάνω μεταβλητών και στη διερεύνηση της μεταξύ τους σχέσης. Στην έρευνα συμμετείχαν 135 φοιτητές και φοιτήτριες από ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ελλάδας και της Κύπρου. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η Κλίμακα Επαγγελματικής Προσαρμοστικότητας (CareerAdapt-AbilityScale) και η Κλίμακα Προδραστικής Προσωπικότητας (ProactivePersonalityScale) καθώς και ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψαν υψηλά επίπεδα επαγγελματικής προσαρμοστικότητας και προδραστικής προσωπικότητας για το συγκεκριμένο δείγμα. Από τους δημογραφικούς παράγοντες, στατιστικά σημαντική σχέση με την επαγγελματική προσαρμοστικότητα βρέθηκε να έχει το φύλο, η εργασιακή εμπειρία και η ακαδημαϊκή επίδοση. Αντίθετα, η προδραστική προσωπικότητα δε φάνηκε να σχετίζεται με κάνεναν από τους δημογραγικούς παράγοντες. Τέλος, ισχυρή, θετική συσχέτιση βρέθηκε ανάμεσα στην προδραστική προσωπικότητα και την επαγγελματική προσαρμοστικότητα, επιβεβαιώνοντας τα προηγούμενα ερευνητικά δεδομένα. Τα αποτελέσματα ερμηνεύονται υπό το πρίσμα της Θεωρίας Κατασκευής της Σταδιοδρομίας και μπορούν να αξιοποιηθούν στην έρευνα, την εκπαίδευση και τη συμβουλευτική σταδιοδρομίας.

Η παρούσα έρευνα μελετά τα χαρακτηριστικά λήψης επαγγελματικών αποφάσεων και το επίπεδο της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης των νέων ηλικίας 20-35 ετών, καθώς και τη σχέση μεταξύ των δύο αυτών παραγόντων εξετάζοντας παράλληλα και την επιρροή δημογραφικών στοιχειών. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκε η ποσοτική ερευνητική προσέγγιση και για την συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το Ερωτηματολόγιο Χαρακτηριστικών Λήψης Επαγγελματικών Αποφάσεων ( Career Decision - Making Profile Questionnaire) Gati et al., 2010 και η Πολυδιάστατη κλίμακα της αντιλαμβανόμενης Κοινωνικής υποστήριξης (Multidimensional scale of perceived social support) Zimet et al (1988), όπως και σύντομο αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο που εξετάζει τα δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων. Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από 261 άτομα, άντρες και γυναίκες από 20 έως 35 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συγκεκριμένοι νέοι σημείωσαν υψηλές βαθμολογίες στα χαρακτηριστικά λήψης απόφασης και στα επίπεδα της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης που λαμβάνουν και από τις τρεις διαστάσεις οικογένεια, φίλοι και σημαντικοί άλλοι. Ειδικότερα αναφορικά με τις δημογραφικές μεταβλητές διαπιστώθηκε πως το φύλο επιδρά στους παράγοντες των χαρακτηριστικών λήψης απόφασης. Τέλος η κοινωνική υποστήριξη από τους σημαντικούς άλλους βρέθηκε να έχει θετική συνάφεια με χαρακτηριστικά της διαδικασίας λήψης απόφασης : (α) Επιδίωξη για το ιδανικό επάγγελμα, (β) Ταχύτητα λήψης της τελικής απόφασης και (γ) Συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών.

Η παρούσα διπλωματική εργασία – έρευνα πραγματεύεται τις έμφυλες ταυτότητες στον χώρο εργασίας των νηπιαγωγών. Πιο συγκεκριμένα, διερευνώνται τα βιώματα των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (νηπιαγωγοί) στο χώρο εργασίας τους, μελετώντας τα κίνητρά τους να ασχοληθούν με τον εν λόγω κλάδο, τη συναναστροφή τους τόσο με τους συναδέλφους τους όσο και με τα παιδιά και τους γονείς αυτών. Κατά κύριο λόγο δίνεται έμφαση στον ελάχιστο αριθμό των ανδρών νηπιαγωγών και στις επαγγελματικές σχέσεις αυτών με το αντίθετο φύλο, τις συναναστροφές τους με τα παιδιά και τους γονείς αυτών. Για την εκπόνηση της εν λόγω εργασίας πραγματοποιήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις 20 νηπιαγωγών (10 αντρών και 10 γυναικών αντίστοιχα), οι απαντήσεις των οποίων οδήγησαν σε ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Ειδικότερα, σύμφωνα με την άποψή τους, η ένταξη περισσότερων ανδρών νηπιαγωγών στο χώρο θα εξισορροπούσε τις σχέσεις των συναδέλφων μεταξύ τους, βρισκόμενοι σε ένα κατά κύριο λόγο γυναικοκρατούμενο επάγγελμα, προσφέροντας μια διαφορετική προσέγγιση διδασκαλίας στο χώρο του νηπιαγωγείου. Σκοπός, λοιπόν, της εργασίας αυτής είναι η εμβάθυνση όσο το δυνατόν περισσότερο στα βιώματα και την καθημερινότητα των νηπιαγωγών και των δύο φύλων.

Στη σημερινή εποχή που η αλλαγή είναι η μόνη και αμετάκλητη σιγουριά και κάθε «πτυχή» της μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να μεταβληθεί, το οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, εργασιακό και εκπαιδευτικό τοπίο απαιτούν ετοιμότητα, ανθεκτικότητα και θετική ψυχολογία για μια βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία, προσωπική και παγκόσμια. Σίγουρα ο τομέας στον οποίο μπορεί να «ζυμωθεί» και να αποκτηθεί δια βίου ένα πλέγμα πολύπλευρων δεξιοτήτων είναι η εκπαίδευση μέσω ενός εκπαιδευτικού αποτελεσματικού και προσαρμόσιμου, δεκτικού σε καινοτομίες. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να αναδειχτεί ο ρόλος της εκπαιδευτικής καινοτομίας στην ενίσχυση δύο βασικών δεξιοτήτων, της αυτοαποτελεσματικότητας και της επαγγελματικής προσαρμοστικότητας σε δείγμα 206 εκπαιδευτικών, από τους οποίους οι 104 (50,5%) εθελοντικά συμμετείχαν σε καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα. Αξιοποιήθηκαν για τη μέτρηση τους σε ηλεκτρονική μορφή ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο με κοινωνικο-δημογραφικά στοιχεία, το Ερωτηματολόγιο μέτρησης της Αυτοαποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών «Teacher’s Sense of Efficacy Scale», στη σύντομη έκδοση της κλίμακας με 12 προτάσεις (Tsigilis, Koustelios, & Grammatikopoulos, 2010) καθώς και το Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικής Προσαρμοστικότητας (CAAS. Savickas & Porfeli, 2012) (προσαρμογή στην ελληνική γλώσσα: Σιδηροπούλου–Δημακάκου Δ., Μικεδάκη Κ., Αργυροπούλου Κ., Καλίρης .Α, (2018). Όσον αφορά στην αυτοαποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών διαπιστώθηκε μεγάλος βαθμός αυτής γενικά και ειδικότερα στη Διδακτική Στρατηγική μεγάλος προς αρκετά μεγάλος, ενώ στη Διαχείριση της τάξης και στην Κινητοποίηση των μαθητών μεγάλος βαθμός. Αντίστοιχα, η επαγγελματική προσαρμοστικότητα των εκπαιδευτικών ήταν αναπτυγμένη σε πολύ έντονο βαθμό και ειδικότερα στο Ενδιαφέρον για τη σταδιοδρομία ελάχιστα λιγότερο προς πολύ έντονα, στον Έλεγχο πάρα πολύ έντονα, στην Περιέργεια πολύ έντονα και στην Αυτοπεποίθηση λίγο περισσότερο από πολύ έντονα. Επίσης όσον αφορά στη διερεύνηση και συσχέτιση των 2 κλιμάκων με τα κοινωνικο δημογραφικά στοιχεία, στατιστικά σημαντικές διαφορές εντοπίστηκαν στην ηλικία, στην οικογενειακή κατάσταση, στα χρόνια προϋπηρεσίας και στη σχέση εργασίας με την Αυτοαποτελεσματικότητα. Στην Επαγγελματική προσαρμοστικότητα βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στον παράγοντα «ανώτερες σπουδές». Μέσω της διερεύνησης των 2 soft skills μεταξύ τους φάνηκε η θετική συσχέτιση και πιθανόν αλληλεπίδραση των δυο soft skills στην κοινότητα των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το κυριότερο συμπέρασμα –αποτελεί και το πιο ενδιαφέρον εύρημα- ήταν ότι όσοι εκπαιδευτικοί είχαν εμπλακεί εθελούσια σε καινοτόμο πρόγραμμα ή δράση εμφανίστηκαν να έχουν και υψηλότερα επίπεδα αυτοαποτελεσματικότητας και επαγγελματικής προσαρμοστικότητας έναντι συναδέλφων τους που δε συμμετείχαν.

Η συναισθηματική νοημοσύνη ως εννοιολογική κατασκευή εσωκλείει χαρακτηριστικά και ικανότητες του ατόμου και επιδρά σε διάφορες πτυχές της ζωής του. Εστιάζει στο κατά πόσο μπορεί να αντιληφθεί και να εκφράσει τα συναισθήματά του και του περιγύρου του. Επίσης, η αυτοαποτελεσματικότητα σχετίζεται με την προσωπική πεποίθηση τού καθενός για το αν μπορεί να τα καταφέρει ανεξαρτήτως των εξωτερικών συνθηκών. Η παρούσα εργασία αφορά την συναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικό και την αυτοαποτελεσματικότητα των γυναικών επιχειρηματιών. Η έρευνα ήταν ποσοτική και αξιοποιήθηκαν δύο ψυχομετρικά εργαλεία, το Trait Emotional Intelligence Questionnaire (TEIQue) στην ελληνική εκδοχή και το Ερωτηματολόγιο Αυτοαποτελεσματικότητας στον Σχεδιασμό Σταδιοδρομίας. Λόγω της πανδημίας του COVID-19 κατασκευάστηκαν δηλώσεις που αφορούσαν την ψυχολογική, κοινωνική και εργασιακή πραγματικότητα. Τα κυριότερα ευρήματα βάσει των ερευνητικών ερωτημάτων είναι τα ακόλουθα: οι δύο μεταβλητές εμφανίζουν συνάφεια, κάποια δημογραφικά στοιχεία επηρεάζουν τις δηλώσεις περί κορωνοϊού, το συνολικό σκορ των μεταβλητών και κάποιες παραμέτρους τους και δεν διαφοροποιούνται ούτε οι γυναίκες μεταξύ τους ούτε τα δύο φύλα, τα οποία απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα. Ολοκληρώνοντας, τονίζεται η σημαντικότητα των μεταβλητών αυτών ως δεξιότητες ζωής, ώστε να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίζουμε ό,τι απρόβλεπτο προκύψει είτε στον εργασιακό χώρο είτε στην ζωή.

Η παρούσα έρευνα διερεύνησε τις δεξιότητες της αυτοαποτελεσματικότητας στη σταδιοδρομία και της επαγγελματικής προσαρμοστικότητας σε ένα δείγμα εκπαιδευτικών (Ν=154) που εργάζονται στην Ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από την Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας. Σκοπός της ήταν η αναζήτηση του βαθμού των δεξιοτήτων, της ενδεχόμενης συσχέτισής τους και της πιθανής διαφοροποίησης στο βαθμό τους κάτω από την επίδραση ορισμένων δημογραφικών χαρακτηριστικών του δείγματος. Η μεθοδολογική προσέγγιση της έρευνας ήταν ποσοτική, καθώς οι προαναφερθείσες θεωρητικές έννοιες υποβλήθηκαν σε έλεγχο με τη χρήση ερωτηματολογίων που αξιολόγησαν την αυτοαποτελεσματικότητα στη σταδιοδρομία (Κλίμακα πεποιθήσεων αυτοαποτελεσματικότητας στη σταδιοδρομία-PSECS) και την επαγγελματική προσαρ μοστικότητα (Κλίμακα προσαρμοστικότητας στη σταδιοδρομία-CAAS). Η πρωτοτυ πία της έρευνας έγκειται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν έχουν μελετηθεί αυτές οι δεξιότητες στην επαγγελματική ομάδα των εκπαιδευτικών, εκτός από την έρευνα για την επιβεβαιωτική ανάλυση της Κλίμακας για την Αυτοαποτελεσματικότητα στη Στα διοδρομία (Sidiropoulou-Dimakakou, Argyropoulou & Mylonas, 2015). Από τα απο τελέσματα της έρευνας βρέθηκαν αυξημένα τα επίπεδα των δύο δεξιοτήτων, αλλά όχι σε πολύ υψηλά επίπεδα. Επίσης, βρέθηκε ότι οι δύο έννοιες παρουσιάζουν μια στατι στικά σημαντική θετική συσχέτιση και έτσι τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας συμπορεύονται σε αυτό το σημείο με τα αποτελέσματα άλλων ερευνών διεθνώς. Τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι το φύλο, τα έτη υπηρεσίας των εκπαιδευτικών, το είδος του σχολείου που υπηρετούν (Γενική ή Επαγγελματική Εκπαίδευση) δεν αποτελούν παράγοντα διαφοροποίησης των επιπέδων της αυτοαποτελεσματικότητας και της προ σαρμοστικότητας στη σταδιοδρομία, ενώ βρέθηκε ότι τα επίπεδα δεξιοτήτων στη στα διοδρομία είναι σημαντικά υψηλότερα στους εκπαιδευτικούς με πτυχίο ΣΕΛΕΤΕ/ΑΣΠΑΙΤΕ (τεχνικές ειδικότητες) σε σχέση με τους εκπαιδευτικούς που έ χουν πτυχίο ΑΕΙ (γενικές ειδικότητες), και το επίπεδο της δεξιότητας της ευελιξίας στην εργασία είναι σημαντικά υψηλότερο μεταξύ των εκπαιδευτικών που έχουν μετα πτυχιακό τίτλο σπουδών συγκριτικά με τους εκπαιδευτικούς που έχουν τίτλο ΑΕΙ. Τα στοιχεία αυτά συμφωνούν με τα ευρήματα σχετικών ερευνών σε διεθνές επίπεδο. Το συμπέρασμα που προέκυψε είναι ότι για την επαγγελματική ομάδα των εκπαιδευτικών της Ανώτερης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης απαιτείται συνεχής επαγγελματική κα τάρτιση και εκπαίδευση σε μια διαδικασία δια βίου μάθησης και παρακολούθηση ειδι κών προγραμμάτων εκμάθησης, καλλιέργειας και ενίσχυσης των δεξιοτήτων σταδιοδρομίας, καθώς όπως διαπιστώθηκε υπάρχει η δυνατότητα βελτίωσης του επι πέδου τους.

Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως στόχο να εντοπιστούν και εν τέλει να καθορισθούν οι ιδιαίτερες δυσκολίες που βιώνουν τα άτομα με κινητικές αναπηρίες κατά τη διαδικασία λήψης επαγγελματικής απόφασης καθώς επίσης και οι σημαντικότερες, γι’ αυτή την ιδιαίτερη πληθυσμιακή ομάδα, εργασιακές/επαγγελματικές αξίες. Επιπλέον, ερευνάται και η συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων δυσκολιών κατά τη λήψη επαγγελματικής απόφασης και συγκεκριμένων επαγγελματικών αξιών καθώς και η συσχέτιση των αποτελεσμάτων με βάση τα δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων. Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα σε άτομα με κινητική αναπηρία μέσω της συμπλήρωσης μίας συστοιχίας ψυχομετρικών εργαλείων. Συγκεκριμένα, αξιοποιήθηκε το «Ερωτηματολόγιο Δυσκολιών στη Λήψη Επαγγελματικών Αποφάσεων (CDDQ)», το «Ερωτηματολόγιο επαγγελματικών αξιών ΑΡΙΑΔΝΗ» κι ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων, ανέδειξαν μετρίου βαθμού δυσκολίες κατά τη διαδικασία της λήψης επαγγελματικής απόφασης για τα άτομα με κινητικές αναπηρίες. Επιπλέον, αναδείχθηκαν ως περισσότερο σημαντικές οι εργασιακές αξίες της «Αυτοέκφρασης και αυτονομίας», του «Καλού περιβάλλοντος εργασίας και της εργασιακής ασφάλειας» και της «Ηθικής και προσφοράς», ενώ λιγότερο σημαντικές (με μικρή διαφορά), οι εργασιακές αξίες των «Απολαβών, του επιπέδου ζωής και της εργασιακής εξέλιξης». Τέλος, μικρή θετική συσχέτιση (στατιστικώς σημαντική) φάνηκε να υπάρχει μεταξύ των αξιών της «Αυτοέκφρασης και αυτονομίας» και κάποιων δυσκολιών, καθώς και μεταξύ των εργασιακών αξιών του «Καλού περιβάλλοντος εργασίας και εργασιακής ασφάλειας» και αρκετών δυσκολιών στη διαδικασία της λήψης επαγγελματικής απόφασης. Δεν βρέθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση μεταξύ των αξιών της «Ηθικής και προσφοράς» και των «Απολαβών, επιπέδου ζωής και εξέλιξη» με οποιαδήποτε δυσκολία στη λήψη επαγγελματικής απόφασης.

Παρόλο που η εργασία αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ενήλικης ζωής ενός ανθρώπου, συνεχίζει να αποτελεί και έναν απροσπέλαστο χώρο για ορισμένες ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία στα οποία και εστιάζει η παρούσα έρευνα. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, παρατηρείται μια αυξανόμενη ανάγκη για την κατανόηση της εργασίας ως τομέα όπου τα άτομα μπορούν και εκφράζουν τα μοναδικά δυναμικά χαρακτηριστικά τους και έτσι καταφέρνουν να αντλούν ένα αίσθημα προσωπικής εκπλήρωσης και απόδοσης νοήματος (Dik et al., 2015). Ταυτόχρονα, προκαλεί ενδιαφέρον η αναγνώριση της ουσιαστικής εργασίας ή αλλιώς της εργασίας με «νόημα» ως μια θεμελιώδη ανθρώπινη ανάγκη (Yeoman, 2014) ενώ ένα, ακόμα, καίριο ζήτημα, που αναδύεται και απασχολεί τελευταία τους επαγγελματικούς συμβούλους είναι η αναστοχαστικότητα. Αναφερόμενοι στην αναστοχαστικότητα, κάνουμε λόγο για μια συνεχή και δυναμική διαδικασία, κατά την οποία μπορεί κανείς να φτάσει στην αυτογνωσία, εξισορροπώντας τις πτυχές του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος (Di Fabio & Maree, 2016). Η παρούσα έρευνα στοχεύει στη διερεύνηση του νοήματος που αποδίδουν στην έννοια της εργασίας τα άτομα με κάποια μορφή αναπηρίας στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, εξετάζει τη σχέση που μπορεί να έχει ο προσανατολισμός εργασίας ενός ατόμου με αναπηρία με τη διάσταση της αναστοχαστικότητας. Για να εξεταστούν τα παραπάνω, διενεργήθηκε ποσοτική έρευνα με τη μέθοδο της βολικής δειγματοληψίας στην οποία συμμετείχαν 123 άτομα, άντρες και γυναίκες. Από την έρευνα φάνηκε ότι τα άτομα με αναπηρία στη χώρα μας δε βλέπουν την εργασία απλώς ως μια πηγή εσόδων, αλλά αντίθετα αποδίδουν σε αυτήν πολλά διαφορετικά νοήματα. Η ύπαρξη εργασίας σημαίνει για αυτά ότι ανήκουν σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους, είναι μια ευκαιρία να έχουν μια δομημένη καθημερινότητα και ασχολία, να αισθάνονται χρήσιμα μέλη της κοινωνίας και συνδέεται με προοπτική επαγγελματικής ανέλιξης. Επιπλέον, αναδείχθηκε ότι για τους προσανατολισμούς εργασίας υπάρχει διαφορετική σχέση με τη διάσταση της αναστοχαστικότητας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στον τομέα επαγγελματικής συμβουλευτικής.

Η παρούσα έρευνα συνιστά μια προσπάθεια διερεύνησης της επαγγελματικής ανάπτυξης των ατόμων με αναπηρία, μέσω της συσχέτισης των θετικών ψυχοκοινωνικών δυνάμεων και της λήψης επαγγελματικών αποφάσεων. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 161 άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης, ακοής, καθώς και κινητικά προβλήματα. Η εκλογή του δείγματος πραγματοποιήθηκε με μη πιθανοτική δειγματοληψία και πιο συγκεκριμένα έγινε με δειγματοληψία χιονοστιβάδας. Προκειμένου να συλλεχθούν τα δεδομένα για την αξιολόγηση των θετικών ψυχοκοινωνικών δυνάμεων, δόθηκε στα άτομα που συμμετείχαν σε αυτή μια συστοιχία ερωτηματολογίων προς συμπλήρωση. Ειδικότερα χρησιμοποιήθηκαν το Eρωτηματολόγιο Design my Future (Di Maggio et al., 2016), το Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικής Προσαρμοστικότητας (CAAS Savickas & Porfeli, 2012) και η Κλίμακα του Θάρρους (Norton & Weiss, 2009). Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε πως πράγματι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των θετικών ψυχοκοινωνικών δυνάμεων και της λήψης απόφασης στα άτομα με αναπηρία και πιο συγκεκριμένα πως οι θετικές ψυχοκοινωνικές δυνάμεις που συμπεριλήφθηκαν ‘’στην έρευνα και επιβεβαίωσαν αυτή τη συσχέτιση είναι ο μελλοντικός προσανατολισμός, η ανθεκτικότητα, η προσαρμοστικότητα και το θάρρος. Μέσω των ευρημάτων γίνεται αντιληπτή η σημασία και η ανάγκη καλλιέργειας αυτών των θετικών πηγών, οι οποίες φάνηκε να επιδρούν και να συμβάλουν στην επαγγελματική ανάπτυξη της εν λόγω ομάδας στόχου.

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η μελέτη της επιρροής των στρεσογόνων παραγόντων στην επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών και ο διαμεσολαβητικός ρόλος της ανθεκτικότητας. Στην έρευνα συμμετείχαν 844 εκπαιδευτικοί από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση της Κύπρου και Ελλάδας. Οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο επαγγελματικής εξουθένωσης (Maslach, Jackson, & Leiter, 1996) το ερωτηματολόγιο των πηγών επαγγελματικής έντασης των εκπαιδευτικών (Μούζουρα, 2005) το ερωτηματολόγιο της ανθεκτικότητας (Kamtsios & Bartone 2021) και το ερωτηματολόγιο των συναισθηματικών απαιτήσεων στην εργασία (Yin, 2015). Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι τα υψηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα ανθεκτικότητας και ότι οι διαστάσεις της ανθεκτικότητας (πρόκληση, δέσμευση, έλεγχος) μειώνουν την επιρροή των στρεσογόνων παραγόντων στις τρεις διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης (συναισθηματική εξάντληση, αποπροσωποποίηση, προσωπική επίτευξη).

Οι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο αποτελούν μια από τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες οι οποίες καταφθάνοντας στη χώρα υποδοχής που πρόκειται να τις φιλοξενήσει έχουν να αντιμετωπίσουν μια σειρά από δυσκολίες και προκλήσεις. Το διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, οι νέες κοινωνικές συνθήκες, το διαφορετικό νομικό καθεστώς, αποτελούν δεδομένα στα οποία και χρειάζεται να προσαρμοστούν προκειμένου να επέλθει η κοινωνική και εργασιακή τους ένταξη. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να μελετηθεί σε βάθος η νοηματοδότηση της εργασίας και της έλλειψης της, η κατανόηση των στρατηγικών που ακολούθησαν οι συμμετέχοντες κατά την αναζήτηση εργασίας, ο εντοπισμός των παραγόντων που βοήθησαν ή αποτέλεσαν εμπόδιο στην όλη διαδικασία, καθώς και ο βαθμός αξιοποίησης της Επαγγελματικής συμβουλευτικής στην εργασιακή τους ένταξη. Απώτερος σκοπός ήταν η βαθύτερη κατανόηση των χαρακτηριστικών του πληθυσμού για την αποτελεσματικότερη στήριξη τους στην επαγγελματική τους ανάπτυξη και διεύρυνση των επαγγελματικών τους επιλογών. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε ήταν η ποιοτική έρευνα, μέσω της διενέργειας ημιδομημένων συνεντεύξεων. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν την απόδοση νοήματος εργασίας, τις αξίες που συναποτελούν την έννοια, καθώς και τους τρόπους επίτευξης της εργασιακής ένταξης. Φάνηκαν οι δυσκολίες στην όλη διαδικασία όπως επίσης και η αναγκαιότητα σχεδιασμού στοχευμένων δράσεων και προγραμμάτων επαγγελματικής συμβουλευτικής για τη στήριξη των ατόμων με προσφυγικό υπόβαθρο.

Τις τελευταίες δεκαετίες στον εργασιακό χώρο έχει αναπτυχθεί ένα νέο απειλητικό φαινόμενο, το οποίο επιδρά αρνητικά σε προσωπικό, οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο. Είναι γνωστό ως «Σύνδρομο Mobbing» ή «Ηθική Παρενόχληση» με κυρίαρχα γνωρίσματά του την «ανισορροπία δύναμης και την κακομεταχείριση» (Harlos,2010), στοιχεία τα οποία επηρεάζουν το βαθμό της προσωπικής ανάπτυξης (Khoo,2010). Η παρούσα εργασία, έχοντας επίγνωση του μεγέθους της προσφοράς, έχει ως βασικό σκοπό τη διερεύνηση του βαθμού ύπαρξης παρενοχλητικών φαινομένων, τόσο σε δημόσιο, όσο και σε ιδιωτικό τομέα συσχετιζόμενη και αλληλοεξαρτώμενη με το αίσθημα της εργασιακής ικανοποίησης που χαρακτηρίζει τους καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, επιμέρους στόχοι της έρευνας αφορούν στην ανάδειξη μορφών ηθικής παρενόχλησης που λαμβάνουν χώρα, αλλά και στον τρόπο που οι εργαζόμενοι τις νοηματοδοτούν και τις αντιμετωπίζουν. Το αίσθημα εργασιακής ικανοποίησης που διακρίνει τα άτομα επιχειρείται να εξεταστεί συνδυαστικά, προκειμένου να παρουσιαστεί ο βαθμός που λειτουργεί ανασταλτικά ή ευεργετικά στη στοχευμένη ερμηνεία και αντιμετώπιση των εν λόγω συμπεριφορών. Σ΄ένα δείγμα 121 καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απ’ όλη την Ελλάδα, αναδείχθηκε ένα ικανοποιητικό ποσοστό παρενοχλητικών συμπεριφορών (30%), το οποίο εκφράζεται με πολλαπλές μορφές (προσβολές, ψεύδη, απειλές, αγνόηση- υποτίμηση, χαρακτήρας ανάθεσης εργασιών, απομόνωση). Το παραπάνω εύρημα έρχεται να επιβεβαιώσει και στον κλάδο αυτό, την αυξητική τάξη τέτοιων τακτικών. Το ενθαρρυντικό είναι πως -πλέον γνωστοποιούνται (σε κάποιο βαθμό), ωστόσο πολλές φορές τα θύματα τις υπομένουν, καθώς, όπως διαφάνηκε και ερευνητικά, παραμένουν ικανοποιημένοι -σχετικώς- από άλλα κομμάτια της εργασίας τους (προαγωγές, παροχές, συνθήκες λειτουργίας), απαξιώνοντας ή υποτιμώντας τις εν λόγω συμπεριφορές. Η βίωση τέτοιων περιστατικών, καθώς και ο τρόπος που τις νοηματοδοτούν τα άτομα προσπαθώντας να τις διαχειριστούν, αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της επαγγελματικής συμβουλευτικής.

Στις μέρες μας, οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις σχετικά με διαχείριση των εργαζομένων τους αποτελούν δημοφιλές θέμα συζήτησης στους ακαδημαϊκούς και επιχειρηματικούς κύκλους. Έτσι, πολλές επιχειρήσεις επενδύουν στη διαχείριση των ταλέντων τους (Talent Management) με στόχο την ανάπτυξή τους και την αύξηση των κερδών, μέσω της ικανοποίησης των πελατών τους. Για αυτόν τον λόγο, προσπαθούν να εφαρμόζουν συστήματα, τα οποία θα εξυπηρετούν τις ανάγκες τους ως προς την ορθότερη διαχείριση των εργαζομένων τους. Όμως τι είναι η διαχείριση ταλέντων; Με ποιες στρατηγικές εφαρμόζεται στις κυπριακές επιχειρήσεις και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το ποσοστό επιτυχίας τους; Ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι απαντήσει στα ανωτέρω ερωτήματα. Για τον σκοπό αυτό, ερωτήθηκαν 30 επαγγελματίες του Ανθρωπίνου Δυναμικού, οι οποίοι κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτηματολόγιο και, έπειτα, σε συνεντεύξεις. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το ερωτηματολόγιο σχετικά με την παραπάνω θεματική αναλύθηκαν ποσοτικά, ενώ των συνεντεύξεων ποιοτικά. Μέσω αυτών, διαφάνηκε πως οι κυπριακές επιχειρήσεις ακολουθούν στρατηγικές διαχείρισης των ταλέντων τους και ακολουθούν μεθόδους ανάλογες με τις ανάγκες και την ηλικία των εργαζομένων τους. Ωστόσο, επισημάνθηκαν σημεία προς βελτίωση υπαρχουσών στρατηγικών και προτάθηκαν νέες.

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί στην ταυτοποίηση των χαρακτηριστικών της πολυδυναμικότητας στην Ελλάδα και στην επίδραση των δημογραφικών στοιχείων στην μεταβλητή και στην εκτίμηση της σχέση της πολυδυναμικότητας και της αυτοαποτελεσματικότητας στα χαρισματικά παιδιά ηλικίας 15-18 στην Ελλάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν 103 χαρισματικά παιδιά από τους συλλόγους Mensa και τον Σύλλογο γονέων και κηδεμόνων χαρισματικών και ταλαντούχων παιδιών. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο για τα δημογραφικά στοιχεία, το Τεστ Επαγγελματικών Ενδιαφερόντων και η Νέα Κλίμακα Γενικευμένης Αυτοαποτελεσματικότητας. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψαν υψηλά επίπεδα γενικευμένης αυτοαποτελεσματικότητας στο συγκεκριμένο δείγμα. Ο Κοινωνικός τύπος επαγγελματικών ενδιαφερόντων βρέθηκε ως επικρατέστερος ακολουθούμενος από τον Πρακτικό και τον Καλλιτεχνικό τύπο. Από τους παράγοντες στατιστικά σημαντική σχέση με την πολυδυναμικότητα βρέθηκε να έχει ο τύπος σχολείου και η ηλικία. Αντίθετα η πολυδυναμικότητα δεν βρέθηκε να σχετίζεται με την γενικευμένη αυτοαποτελεσματικότητα. Τα αποτελέσματα ερμηνεύονται διεξοδικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα, την εκπαίδευση και την συμβουλευτική σταδιοδρομίας.

Η παρούσα έρευνα αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια να διερευνηθεί κατά πόσο μια παρέμβαση διάρκειας τεσσάρων εβδομάδων- με μία διδακτική ώρα ανά εβδομάδα, όπου οι μαθητές «παίζουν» ένα παιχνίδι, μπορεί να βελτιώσει τις γνώσεις τους για τα επαγγέλματα, την αισιοδοξία τους και να συνδράμει αποφασιστικά στην διαδικασία λήψης επαγγελματικών αποφάσεων. Το παιχνίδι δημιουργήθηκε εξαρχής από την εκπονούσα την έρευνα και για τη μέτρηση των παραπάνω συμπληρώθηκε ερωτηματολόγιο από τους μαθητές της β’ και γ’ του 5ου Γυμνασίου Χανίων που διεξήχθη, που αποτελείται από το «Tεστ Επαγγελματικών Αποφάσεων” (ΚΕΠΑ), το “Τεστ Προσανατολισμού στη Ζωή» (Life Orientation Test Revised [LOT-R]) και ένα αυτοσχέδιο ερωτηματολόγιο που κατασκευάστηκε ειδικά για τις ανάγκες της παρούσας έρευνας και μετράει στη βελτίωση στην αναγνωσιμότητα επαγγελμάτων όπως των μηχανικών, γιατρών, νομικών αλλά και την κριτική ικανότητα και συνθετική σκέψη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο παράγοντας Έλλειψη Σαφήνειας Ενδιαφερόντων στην ομάδα που έλαβε μέρος μειώθηκε σημαντικά έναντι εκείνης που απείχε και τα αποτελέσματά της χρησιμοποιήθηκαν ως οδηγός. Επίσης, σημαντική βελτίωση στην αναγνώριση ειδικοτήτων μηχανικών, ιατρών, νομικών, στρατιωτικών ειδικοτήτων υγείας, αλλά και του παράγοντα Κριτική Ικανότητα κατεγράφη στο δείγμα που έλαβε την παρέμβαση, έναντι εκείνου που απείχε.

Ένα συχνό ζήτημα που αποτελεί αντικείμενο διεθνούς μελέτης τα τελευταία χρόνια είναι τα χαμηλά ποσοστά γυναικών σε ακαδημαϊκές θέσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Αν και ο αριθμός προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητριών ολοένα αυξάνεται, συνεχίζουν να καταγράφονται δυσανάλογα ποσοστά ανδρών και γυναικών στην ακαδημαϊκή ιεραρχία. Ειδικότερα, σε τομείς φυσικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και τεχνολογίας (STEM) οι γυναίκες παραμένουν μειονότητα στις ανώτερες βαθμίδες του ακαδημαϊκού εκπαιδευτικού προσωπικού, προσελκύοντας το ενδιαφέρον της έρευνας να μελετήσει τους παράγοντες που υπήρξαν καθοριστικοί κατά την καθιέρωσή αυτής της ομάδας γυναικών στην τριτοβάθμια ιεραρχία. Στο πλαίσιο της παρούσας έρευνας εξετάζουμε το βαθμό αυτοαποτελεσματικότητας μέσα από την οπτική των γυναικών που εργάζονται σε ακαδημαϊκούς τομείς STEM και πιο συγκεκριμένα μελετώνται οι πηγές διαμόρφωσής της, που στηρίζουν μια γυναίκα κατά την ακαδημαϊκής της εδραίωση. Δεκαπέντε καθηγήτριες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κεντρικών και περιφερειακών πανεπιστημίων, έλαβαν μέρος στην παρούσα ποιοτική έρευνα. Όπως φάνηκε από τα ευρήματα της παρούσας ποιοτικής έρευνας, η κυρίαρχη πηγή διαμόρφωσης της αυτοαποτελεσματικότητας των γυναικών ακαδημαϊκών είναι οι προσωπικές τους εμπειρίες προηγούμενης επίδοσης, δηλαδή τα ακαδημαϊκά τους επιτεύγματα. Οι γυναίκες της μελέτης αν και αναγνώριζαν ότι αποτελούν μειοψηφία στο ανδροκρατούμενο πεδίο του STEM και έχουν βιώσει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου τους ή προκλήσεις που σχετίζονται με την εναρμόνιση οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων, απέδειξαν πως η υψηλή τους αυτοαποτελεσματικότητα είναι το στοιχείο εκείνο που τις έκανε ανθεκτικές και συνέβαλλε στην καθιέρωση τους.